موضوعات مرتبط با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یک وزارت خانه دولتی و یک نهاد مهم و کلیدی در ایران است که در سال 1390 از ادغام سه وزارت رفاه و تأمین اجتماعی، کار و امور اجتماعی و تعاون به‌منظور افزایش کارایی و هماهنگی در اجرای سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی تشکیل شد. این ادغام با هدف کوچک‌سازی دولت و بهبود خدمات به مردم صورت گرفت و از همان ابتدا با چالش‌های متعددی همچون بیکاری و بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی روبرو بوده است. در این مطلب قصد داریم تاریخچه و وظایف وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی را با شما به اشتراک بگذاریم.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از ادغام سه وزارتخانه رفاه و تأمین اجتماعی، کار و امور اجتماعی و تعاون تشکیل شده است. این وزارتخانه با هدف افزایش هماهنگی و کارآمدی در اجرای سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی کشور به فعالیت خود ادامه می‌دهد و وظایف متعددی در حوزه‌های مختلف از جمله تعاون، اشتغال، رفاه و تأمین اجتماعی دارد.
فعالیت تعاونی در ایران با تاسیس نخستین شرکت تعاونی در سال 1314 آغاز شد. پس از انقلاب 1357 با توجه به گرایش انقلابیان به فعالیت‌های تعاونی، قانون اساسی در اصول 43 و 44 به لزوم گسترش تعاونی‌ها اشاره کرد. مجلس شورای اسلامی قانون تعاون را در 13 شهریور 1370 تصویب کرد. بر اساس این قانون نخستین وزارت تعاون در کشور فعالیت خود را آغاز نمود. در حال حاضر این وزارتخانه ادغام شده است و دیگر به صورت مستقل فعالیتی ندارد.
دومین بخش از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مرتبط با بخش اشتغال است که در ابتدا تحت عنوان وزارت کار و امور اجتماعی به صورت مستقل فعال بود. این یکی از قدیمی‌ترین نهادهای دولتی ایران است که در آبان سال 1323 به‌عنوان اداره کل کار در وزارت پیشه و هنر تاسیس شد. این اداره کل به منظور رسیدگی به اختلافات کارگری و کارفرمایی ایجاد شد و در سال 1325 با تصویب هیئت دولت، به وزارت کار و تبلیغات تبدیل شد. هدف و وظایف این وزارت خانه دولتی شامل ایجاد مرجع بی‌طرف برای حل اختلافات کارگر و کارفرما، تمرکز امور مربوط به کار و مراقبت در تهیه و اجرای مقررات قانون کار و بیمه کارگران بود.
بخش سوم در این وزارتخانه عهده دار رسیدگی به قانون نظام جامع تأمین اجتماعی در ایران است. این قانون در اردیبهشت 1383 توسط مجلس ششم تصویب شد؛ اما معرفی وزیر و تشکیل وزارتخانه رفاه و تأمین اجتماعی به مجلس هفتم محول گردید. وزارت مستقل رفاه و تامین اجتماعی در خرداد 1387 بانک نوآوران رفاه و تأمین اجتماعی را تأسیس کرد تا به نیازهای مالی بخش رفاه پاسخ داده شود.
فعالیت مستقل این سه وزارت تا سال 1390 ادامه یافت و سرانجام با تصویب مجلس شورای اسلامی در 8 تیر 1390 و تأیید شورای نگهبان در 11 تیر همان سال، وزارت رفاه و تأمین اجتماعی، وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت تعاون ادغام شدند و یک وزارتخانه جدید و مستقل با عنوان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل و عبدالرضا شیخ الاسلامی به عنوان اولین وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی در ایران معرفی شد. ادغام با هدف اجرای طرح کوچک‌سازی دولت و افزایش کارآمدی در اجرای سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی کشور انجام شد.
احساس نیاز به یک نهاد قدرتمند برای حمایت از حقوق نیروی کار، تنظیم قرارداد کاری و صیانت از روابط کار در کشور، موجب شد تا از ادغام این سه وزارتخانه به یک کانون قدرتمند برای تدوین و اجرای قوانین کار و یک حامی پیشرو در حفظ حقوق و حمایت از رفاه حال کارگران برسیم.
بخش تعاون به‌عنوان یکی از ارکان اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار، نیازمند حمایت و نظارت مستمر است. این وزارتخانه با تشویق و تسهیل تشکیل تعاونی‌ها به توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور کمک می‌کند.
علاوه بر این ارائه خدمات تأمین اجتماعی به اقشار مختلف جامعه، از جمله بازنشستگان، بیکاران و افراد نیازمند، یکی از وظایف حیاتی این وزارتخانه است. تضمین رفاه عمومی و تأمین معیشت کارگران از اهداف اصلی تشکیل این نهاد است.
هماهنگی بین بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی و تدوین سیاست‌های کلان برای توسعه پایدار، نیازمند یک نهاد مرکزی است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با هماهنگی بین نهادهای مختلف و تدوین سیاست‌های کلان، به توسعه پایدار کشور کمک می‌کند.
همانطور که پیش از این اشاره شد، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یک نهاد دولتی و فعال است که در سه حوزه اشتغال و امور اجتماعی، رفاه و تامین اجتماعی و تعاون مسئولیت‌های متعددی را برعهده دارد. این نهاد همچنین حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه را نیز عهده دار است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با هدف ارتقاء و توسعه همکاری‌ها و مشارکت‌های عمومی، تسهیل در امور تعاونی‌ها و بهبود شرایط کاری و اجتماعی، به اجرای قوانین و مقررات مرتبط می‌پردازد. همچنین این وزارتخانه در راستای سیاست‌های کلان اقتصادی و اجتماعی کشور، به تهیه و تنظیم طرح‌های اساسی و برنامه‌های اجرایی برای دستیابی به اهداف تعیین شده مشغول است و به عنوان نماینده دولت در مجامع بین‌المللی مرتبط با حوزه تعاون و رفاه اجتماعی فعالیت دارد.
سی مورد از مهم‌ترین وظایف وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی به شرح زیر است:
با برشمردن این وظایف دریافتیم که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با مسئولیت گسترده و متنوع در سه حوزه، نقش حیاتی و مهمی را در توسعه اجتماعی و اقتصادی ایران ایفا می‌کند. حمایت از حقوق کارگران، توسعه بخش تعاون، تأمین اجتماعی و رفاه عمومی، آموزش و ارتقاء مهارت‌ها و هماهنگی و سیاست‌گذاری کلان از جمله وظایف کلیدی این وزارتخانه است. وجود چنین نهادی در هر دوران برای تضمین حقوق کارگران، توسعه اقتصادی و اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی مردم ضروری است.
