نحوه محاسبه قیمت طلا یک موضوع جالب توجه برای علاقمندان به خرید زیورآلات طلا و علاقمندان سرمایه گذاری در این بازار است. حتما برای شما هم پیش آمده است که حین خرید یک دستبند و یا گوشواره طلا جذب حرکات تند و سریع دستان طلافروش بر روی ماشین حساب شده باشید. طلا فروشان برای محاسبه قیمت خرید طلا اعدادی را با سرعت زیاد در هم ضرب و تقسیم میکنند و در نهایت رقمی را برای خرید طلا به زبان میآورند. این عدد با محاسبه ساده ذهنی ما که حاصل ضرب وزن طلا در قیمت روز طلاست، همخوانی ندارد! چرا؟
در این مطلب قصد داریم شما را با جزئیات کاملی از برآورد قیمت طلا و انواع روشهای محاسبه قیمت در بازار طلا آشنا کنیم.
فلز طلا فلزی بسیار ارزشمند و زیورآلات طلا برای قرنهاست که به عنوان نماد ثروت مورد استفاده قرار میگیرند. قیمت طلا همواره تحت تأثیر عوامل مختلفی در نوسان است که از مهمترین این عوامل میتوان به قیمت دلار، شرایط اقتصادی، شرایط عرضه و تقاضا و ... اشاره کرد. وقتی در چنین بازاری که همواره با نوسانات قیمتی روبروست قصد خرید و یا فروش طلا دارید باید از نحوه محاسبه قیمت طلا نیز مطلع باشید. آگاهی از نحوه محاسبه قیمت برای سرمایه گذاران بازار طلا، مجموعه داران و هر کسی که به بازار طلا علاقه دارد ضروری است.
آشنایی با فرمول محاسبه نرخ طلا این امکان را به شما میدهد که هنگام خرید از طلا فروشی، از صحیح بودن برآورد هزینه نهایی طلا توسط طلافروش اطمینان حاصل کنید. علاوه بر این میتوانید با اطلاع از این فرمول قیمت طلاهایتان را تخمین بزنید و میزان سرمایه فعلی خود را برآورد کنید. همچنین با شناخت فاکتورهای اثرگذار بر قیمت نهایی طلا میتوانید در موقعیتهای گوناگون با آگاهی کامل، متناسب با بودجه خود بهترین گزینه را برای خرید انتخاب کنید.
برخلاف توقع عموم مردم که قیمت طلا را مضربی از وزن طلا و قیمت روز طلا میدانند هزینه نهایی یک تکه طلا حاصل ضرب و جمع چند فاکتور مهم است. طلا فروش باید برای محاسبه قیمت نهایی طلای شما تمامی فاکتورهای اثرگذار بر قیمت را در فرمولی جایگزین کند که در ادامه کمی بیشتر به بررسی آن میپردازیم.
به طور کلی فرمول محاسبه قیمت طلا برابر است با ضرب وزن طلا در قیمت واحد طلا! احتمالا حالا برای شما هم سوال است که قیمت واحد طلا چطور محاسبه میشود؟ قیمت واحد طلا جمعی از نرخ روز طلای خام مثلا نرخ روز طلای ۱۸ عیار+ نرخ اجرت ساخت که در هر طلایی متفاوت است+ درصد سود فروشنده طلا و مالیات بر ارزش افزوده است.
البته ممکن است در بعضی موارد فاکتورهای دیگری هم بر قیمت نهایی اثرگذاری داشته باشند. برای مثال کشور سازنده طلا با اثرگذاری بر اجرت ساخت به صورت غیرمستقیم بر قیمت نهایی طلا تاثیر میگذارد. همچنین اگر در ساخت طلای شما سنگ یا جواهر به کار برده شده باشد باید قیمت و اجرت جواهرات آن را هم به قیمت نهایی طلا اضافه کنید.
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، در محاسبه نرخ طلا فاکتورها و عوامل اثرگذاری مطرح هستند که به صورت مستقیم (مثل وزن طلا) و یا غیرمستقیم ( مانند کشور سازنده طلا) در فرمول محاسبه قیمت قرار میگیرند و بر قیمت نهایی اثر میگذارند. شناخت عوامل موثر بر قیمت خرید طلا به شما کمک میکند تا در محاسبه قیمت دقیقتر عمل کنید.
در ادامه مهمترین عواملی که به صورت مستقیم در فرمول برآورد قیمت طلا قرار میگیرند را بررسی میکنیم.
یکی از مهمترین فاکتورهای اثرگذار بر قیمت نهایی، وزن طلاییست که برای خرید انتخاب میکنید. قطعا هرچه طلا سنگینتر باشد قیمت نهایی هم بالاتر میرود. واحد سنجش وزن طلا در طلافروشیها گرم است اما وزن طلاهای سبکتر از یک گرم با واحد سوت بیان میشود. سوت کوچکترین واحد معمول برای اندازهگیری وزن طلاست. برای مثال اگر دستبندی که برای خرید انتخاب میکنید یک و نیم گرم باشد، وزن آن به صورت یک گرم و پانصد سوت بیان میشود.
اگر به عنوان خریدار طلا وارد گالریهای طلافروشی شدید، توجه داشته باشید که اندازه گیری وزن طلا با ترازوهای بسیار دقیق زرگری الزامیست. این ترازوها دقت بسیار بالایی دارند و به طور معمول عملکردشان هر 6 ماه یکبار توسط بازرسان اتحادیهی طلا و جواهر هر شهر بررسی میشود.
دومین عامل اثرگذار بر قیمت طلا، نرخ روز طلای خام در بازار است. معمولا در تمام مغازههای طلافروشی نرخ طلای 18 عیار در کنار قیمت سکه بر روی تابلویی درج میشود که در صورت نوسان قیمت، طلا فروش موظف است آن را مجددا تنظیم کند. البته بسیاری از این تابلوها به اینترنت دسترسی مستقیم دارند و نرخ لحظهای طلا را به صورت آنلاین نشان میدهند. با این حساب دیگر احتیاجی به تنظیم دستی توسط طلا فروش نخواهد بود.
همه از تاثیر اجرت طلا بر قیمت نهایی اطلاع داریم اما اجرت طلا دقیقا هزینه چه چیزی است؟ در زمان خرید طلا شما به عنوان مشتری با طلافروش دیدار میکنید اما در این معامله نباید از سود طلاساز غافل شد. اجرت یا دستمزد ساخت طلا در واقع سود طلا ساز از ساخت زیورآلات است. مبلغ اجرت طلا با توجه به میزان پیچیدگی در طرح انتخاب شده، تعداد سنگهای سوار شده بر طلا و دستساز یا ماشینی بودن آن برآورد میشود. طلاساز مبلغ اجرت را به نرخ روز طلای خام بازار اضافه کرده و آن را به طلافروش ارائه میکند.
زیورآلات طلا با طراحی متفاوت اجرت ساخت متفاوتی دارند و ممکن است به دلیل همین عامل طراحی در اجرای زیورآلات، دو تکه طلا با وزن برابر را با قیمتهای متفاوتی خریداری کنید. برای مثال در میان دو انگشتر دو گرمی آن انگشتر که طراحی خاصتری داشته باشد، دستساز باشد و یا مدل جدید و بهروزتری در طراحی آن به کار گرفته شده باشد، با قیمت بالاتری به نسبت انگشتر ساده اما هم وزن خود به فروش میرسد.
جالب است بدانید که تعیین میزان اجرت طلا نرخ مصوب و از پیش تعیین شدهای ندارد. این فاکتور تنها براساس طراحی به کار برده شده توسط طلاساز تعیین میگردد. به طور کلی زیورآلاتی که با دستگاه و در تیراژ بالا تولید میشوند، اجرت ساخت پایینتری به نسبت مدلهای محدود و کار شده با دست دارند.
طلا سرمایه است و به خصوص در بازار ایران بسیاری از مردم طلا را با نیت سرمایه گذاری خریداری میکنند. در کشور ما هر آنچه که سرمایه محسوب گردد باید برایش مالیاتی در نظر گرفته شود. مالیات طلا توسط خریدار بر روی قیمت نهایی محاسبه و پرداخت میشود. مبلغ مالیات بر ارزش افزوده در خرید زیورآلات طلا 9 درصد قیمت طلاست که در فرمول کلی محاسبه قیمت وارد میشود.
عامل دیگری که باید در قیمت طلا به آن پرداخت سود طلافروشان از فروش طلا به مشتریان است. طبیعتا طلافروشان نیز مانند طلاسازان باید سودی مشخصی از فروش طلا کسب کنند؛ با این تفاوت که سود طلافروش سلیقهای و وابسته به طراحی طلا نیست. این سود مبلغ ثابتی دارد که توسط اتحادیه طلا تعیین شده است.
بر طبق مصوبه کشوری اتحادیه طلا و جواهر سود طلافروش از فروش طلا به مشتریان معادل 7 درصد از مبلغ کل طلاست که به صورت مستقیم در فرمول محاسبه قیمت قرار میگیرد. برای محاسبه میزان این سود از طلای خریداری شده کافیست نرخ روز طلای خام را با اجرت ساخت طلا جمع کرده و عدد بدست آمده را در 7 درصد سود طلافروش ضرب کنید.
زمانی که با تمامی فاکتورهای اثرگذار بر تعیین نرخ طلا آشنا شوید دیگر محاسبه قیمت نهایی طلای نو کار سختی نیست. ما پنج مولفه دخیل در قیمت گذاری طلا که شامل وزن طلا، نرخ روز طلا، اجرت ساخت، مالیات بر ارزش افزوده و سود طلافروش بود را بررسی کردیم حالا کافیست تا با جایگذاری موارد مطرح شده در یک فرمول ثابت قیمت نهایی طلا را برآورد کنید.
البته نباید از این نکته غافل شد که فرمول ذکر شده در این مطلب جهت برآورد هزینه طلا صرفا برای محاسبه قیمت طلای نو با عیار 750 (18 عیار) کاربرد دارد. برای برآورد هزینه فروش طلای دست دوم، خرید طلای دست دوم و یا برای خرید طلا با عیار 24 باید از فرمول دیگری استفاده کرد زیرا انواع مظنه طلا در بازار با یکدیگر تفاوت دارد.
فرمول محاسبه قیمت نهایی طلا در زمان خرید به این شکل است:
قیمت یک گرم طلای خام + 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده + 7 درصد سود طلا فروش + اجرت طلا ساز = هزینه نهایی که شما به عنوان خریدار پرداخت میکنید.
برای مثال اگر قیمت روز طلا برای هر گرم 2 میلیون و نهصد هزار تومان باشد و شما یک زنجیر یک گرمی خریداری کرده باشید که اجرت ساخت آن 7 درصد تعیین شده است با احتساب 9 درصد مالیات و 7 درصد سود طلافروش باید مبلغ 3.359.000 تومان به عنوان قیمت نهایی خرید طلا پرداخت کنید.
با توجه به فرمول:
قیمت طلای محصول خریداری شده 2900000 تومان (وزن*نرخ روز طلا)
اجرت ساخت محصول 203000 تومان (قیمت طلا*7 درصد اجرت)
سود فروش طلا 218000 تومان (قیمت طلا+اجرت*7 درصد سود)
مالیات بر ارزش افزوده 38000 تومان (سود فروش طلا + اجرت ساخت*9 درصد مالیات)
هرچه عیار طلا بالاتر باشد نرخ روز طلای خام هم بالاتر میرود اما طلایی که در بازار ایران به صورت معمول برای ساخت زیورآلات به کار برده میشود طلای 18 عیار است. نحوه محاسبه قیمت طلای 18 عیار در طلافروشیها نیز یک فرمول ثابت و مشخص دارد که با اطلاع از آن میتوانید قیمت نهایی هر طلایی را که مورد پسندتان بود، محاسبه کنید. فرمول تعیین قیمت طلای 18 عیار به این صورت است:
9 درصد مالیات بر ارزش افزوده + 7 درصد سود طلافروش + (وزن طلا × (اجرت ساخت + قیمت یک گرم طلای 18 عیار))
با توجه به فرمول فوق قیمت نهایی برای خرید یک نیم ست 15 گرمی چقدر است؟ برای مثال چنانچه نرخ طلای 18 عیار 2.900 هزار تومان باشد و اجرت ساخت نیم ست 11 درصد در نظر گرفته شود قیمت نهایی محصول برای شما 52.400.000 تومان محاسبه میگردد.
بر طبق فرمول محاسبه قیمت طلای 18 عیار برای محصول منتخب شما به شرح زیر است:
هزینه طلای محصول خریداری شده 43500000 تومان (وزن*نرخ روز طلا)
اجرت ساخت محصول 4785000 تومان (قیمت طلا*7 درصد اجرت)
سود فروش طلا 3380000 تومان (قیمت طلا+اجرت*7 درصد سود)
مالیات بر ارزش افزوده 735000 تومان (سود فروش طلا + اجرت ساخت*9 درصد مالیات)
جمع کل مبلغ: 52400000 تومان
وقتی در مورد خرید و فروش طلای دست دوم حرف میزنیم روش محاسبه قیمت نهایی نیز تغییر میکند. اگر شما تنها یک روز از طلای نو 18 عیار خود استفاده کنید دیگر قادر به فروش آن با قیمت خرید نخواهید بود! این یک قانون کلی است که در همهی واحدهای طلافروشی به آن پایبندند. شما میتوانید در بهترین حالت پس از یک روز استفاده از طلا، آن را با کسر مبلغ اجرت و سود طلا فروش از قیمت کل، به عنوان طلای کم کارکرد به فروش برسانید.
در چنین حالتی طلافروش میتواند مجددا طلای شما را در ویترین مغازه به عنوان طلای بدون کارمزد به خریداران طلا معرفی کند؛ اما اجاره ندارد طلای نویی را که قیمت طلای دست دوم خریداری کرده است به عنوان طلای نو به خریدار دیگری بفروشد.
اگر طلای دست دوم شما مستهلک شده و امکان فروش مجدد آن برای طلافروش وجود نداشته باشد باید آن را ذوب کرده و مجدد به چرخه تولید برگرداند. در چنین حالتی قیمت طلای شما دیگر مضربی از وزن طلا در نرخ روز طلای 18 عیار نخواهد بود. در این شرایط طلافروشان طلای 18 عیار شما را به نرخ طلای 17 عیار یا 740 خریداری میکنند که قیمت آن حدود 1 الی 2 درصد از قیمت نوشته شده بر روی تابلو کمتر است.
شاید پیش از این به کارگیری واژه انس در بازار طلا به گوشتان خورده باشد. انس یک واحد اندازگیری است که بیش از هرچیزی برای بیان وزن فلزات ارزشمند و گرانبها مانند طلا به کار برده میشود. انس طلا به معنی قیمت دلاری یک تکه طلا با خلوص 99/99 است. به عبارت دیگر هر اونس طلا معادل 103431.31 گرم طلا با عیار 24 است.
همانطور که پیش از این اشاره شد، اونس طلا قیمت دلاری طلا با عیار 24 است اما از آنجایی که در بازار ایران طلای 18 عیار به جای طلای 24 عیار کاربرد دارد ابتدا باید قیمت یک مثقال طلای 18 عیار از انس جهانی را محاسبه کنید. شما میتوانید برای محاسبه قیمت طلا از روی انس از فرمولی که در ادامه مینویسیم استفاده کنید.
(قيمت يک دلار×قيمت يک انس طلا) ÷ 8.999 = قيمت يک مثقال طلای 18 عیار
اگر برای شما هم سوال است که طلافروشان چطور با وارد کردن سریع چند عدد و رقم در ماشین حساب به قیمت نهایی طلا میرسند، کافیست تا یک فرمول ساده را به خاطر بسپارید. برای محاسبه سریع قیمت طلا حین خرید کافیست تا به کمک یک ماشین حساب از فرمول زیر استفاده کنید.
قیمت یک گرم طلا + اجرت ساخت + 16 + % × وزن طلا = قیمت نهایی خرید زیورآلات طلا.
ماشین حساب را روشن کنید، قیمت یک گرم طلا را با مبلغ اجرت ساخت جمع کنید. عدد به دست آمده را با 16 جمع کنید و سپس گزینه درصد را روی ماشین حساب روشن کنید. بلافاصله گزینه ضرب را انتخاب کرده و وزن طلا را وارد کنید. عدد به دست آمده قیمت نهایی طلا برای خرید است.
روش محاسبه قیمت طلا همیشه یکی از جالبترین مباحث میان خریداران این بازار است. طلا فلز گرانبها و ارزشمندی است، به همین دلیل مهم است تا به عنوان خریدار آن از روش محاسبه قیمت نهایی برای خرید هر تکه طلا مطلع باشید. آگاهی در این زمینه باعث میشود تا خرید امن و دقیقی را تجربه کنید.
همانطور که در این مطلب توضیح دادیم، قیمت نهایی طلا تحت تاثیر چند مولفه تعیین میگردد. 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده، 7 درصد سود فروشنده، اجرت ساخت طلا، وزن طلا و قیمت هر گرم طلای 18 عیار در تاریخ خرید، عواملی هستند که برایندشان قیمت نهایی را تعیین میکند.
با توجه به این موضوع کسانی که قصد خرید طلای نو دارند مبالغی را بهعنوان اجرت، سود فروشنده و مالیات میپردازند با این حساب نرخ طلای دست دوم به مراتب از قیمت طلای نو پایینتر است. طلا فلز ارزشمندیست و نو یا دست دوم بودن آن چیزی از ارزش طلا کم نمیکند. چنانچه خرید طلای نو اهمیت چندانی برای شما ندارد و یا نیت اصلی شما از خرید طلا سرمایه گذاریست، پیشنهاد میشود به جای خرید طلای نو به سراغ خرید طلای دست دوم و کار شده بروید. در زمان خرید طلای دست دوم دیگر خبری از هزینههای اضافی مانند مالیات بر ارزش افزوده و اجرت نیست.