بازار ایران همیشه تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی، نوسانات قیمتی را در ابعاد کوچک تا گسترده تجربه کرده است. در چنین بازاری قیمت خودرو هم مانند قیمت هر کالایی تحت تاثیر عوامل متعددی قرار میگیرد. هزینههای تولید، شرایط اقتصادی جامعه، تورم و نرخ ارز و مقررات دولتی تنها چند مورد از عوامل اثرگذار بر قیمت خودرو در بازار ایران هستند. در این مقاله سعی شده تا با پرداختن به این موضوع و همچنین با بررسی دقیق مهمترین عوامل اثرگذار بر قیمت خودرو به خریداران بالقوه بازار خودرو در جهت خریدی آگاهانه کمک شود.
عوامل موثر بر نوسانات بازار خودرو شامل مجموع عوامل کاهنده و یا افزاینده قیمتها در این بازار هستند. البته این به آن معنا نیست که عوامل کاهنده تنها در این نقش قرار میگیرند. محرکههایی وجود دارند که گاهی باعث افزایش قیمت و در بعضی موارد هم سبب کاهش قیمت میشوند. برای مثال قیمت ارز با بالا رفتن سبب افزایش قیمت و با پایین آمدن باعث کاهش قیمت خودرو می شود. اگر علاقمندید تا درباره نوسانات بازار خودرو اطلاعات کسب کنید و یا اگر از خریداران این بازار هستند در ادامه این مطلب با بررسی مهمترین عوامل تاثیرگذار بر کاهش یا افزایش قیمت خودرو همراه ما باشید.
بررسی پاسخ این سوال که عوامل موثر بر بازار خودرو شامل چه مواردی هستند در یک متن نمیگنجد. نوسانات بازار خودرو را میتوان از نقطه نظرهای بسیاری مورد بررسی و تحلیل قرار داد اما چند عامل مهم و همیشگی وجود دارد که بیشترین تاثیر را بر نوسانات قیمت خودرو در بازار میگذارند.
عواملی نظیر تغییرات اقتصادی، رشد یا رکود اقتصادی، نرخ تورم، نرخ ارز، قیمت سوخت، نرخ بیکاری و دیگر شاخص های اقتصادی، تاثیر بسیار مهمی بر تمامی بازارها و به خصوص بازار خودرو دارند. علاوه بر این عوامل دیگری چون عرضه و تقاضا، رقابت میان تولیدکنندگان در بازار، سیاستها و مقررات دولتی، هزینههای تولید، ویژگیهای خودرو، مالیات و عوارض و ... بر قیمت گذاری خودروهای داخلی و خارجی تاثیرگذارند.
شما به عنوان خریدار با آگاهی داشتن از عوامل حاکم بر بازار خودرو میتوانید شرایط بازار را تحلیل کنید، بهترین زمان را برای خرید یا فروش در نظر بگیرید و با شناخت عوامل کاهنده قیمت در پرداخت هزینه برای خرید خودرو تا حدود بسیار زیادی صرفه جویی کنید. همچنین آشنایی با عوامل موثر بر بازار و قیمت خودرو میتواند به شما کمک کند تا گزینهای صحیح، متناسب با نیاز و بودجه خود انتخاب کنید. شما میتوانید لیستی از قیمت، کیفیت، عملکرد، انرژی، ایمنی و سایر ویژگیهای خودروهای مدنظرتان تهیه کنید و پس از مقایسه تمام این موارد برای تصمیمی دقیق و آگاهانه اقدام کنید.
با این اوصاف عوامل متعددی در ایجاد نوسانات بازار خودرو دست دارند. بعضی از این عوامل باعث رشد قیمتها میشوند و بعضی دیگر عوامل کاهنده قیمت خودرو در بازار هستند اما یک عامل میتواند در زمانهای مختلف تغییر ماهیت داده و به جای یک عامل کاهنده به عاملی افزاینده بدل شود و یا بالعکس عاملی افزاینده در نقش عامل کاهنده قرار گیرد. در ادامه به بررسی هریک از این عوامل می پردازیم.
عرضه و تقاضا همیشه از مهمترین عوامل اثرگذار بر قیمت هر بازاریست. بازار خودرو هم تحت تاثیر عامل عرضه و تقاضا دچار نوسانات قیمتی شده و از این مهم مستثنا نیست. تقاضای بالا در مقابل عرضه محدود همیشه افزایش قیمت را به دنبال داشته است و بالعکس تقاضای کم در مقابل عرضه بالا همیشه موجب فراوانی و کاهش قیمت میشود. با توجه به این اصل اساسی اگر مردم تقاضای زیادی برای خرید یک مدل خاص از ماشین داشته باشند و در مقابل، از آن مدل به تعداد محدودی به بازار عرضه گردد در نهایت افزایش قیمت آن خودرو اجتناب ناپذیر است.
هر رقابتی در بازار خودرو میتواند به نفع مصرف کننده تمام شود. رقابت در هر بازاری با ارائه تخفیف و یا امتیازاتی همراه است تا به این واسطه مصرف کنندگان را برای خرید تشویق کند. ایجاد رقابت در بازار خودرو میان چند تولیدکننده ممکن است باعث ارائه تخفیفات و امتیازات تامین مالی برای جذب خریداران باشد. با این اوصاف عامل سطح رقابت در بازار خودرو را میتوان به عنوان یک عامل کاهنده قیمت درنظر گرفت.
برند یا شرکت سازنده خودرو یکی دیگر از عواملیست که بر قیمت خودرو تاثیر به سزایی دارد. هرچه برند خودرو شناخته شدهتر و سازنده شهرت بیشتری داشته باشد در نتیجه محبوبیت و قیمت عرضه آن خودرو هم در بازار بالاتر میرود. همچنین خودروهایی با برند های مطرح که سابقه آنها در تولیدات خودرو باکیفیت و ایمن زبانزد است قیمت بالاتری به نسبت خودروهایی با کیفیت مشابه اما با برند شناخته نشده و کم سابقه دارند.
خریداران خودرو هم حاضرند برای محصولات باکیفیت و قابل اعتماد در بازار هزینه بیشتری بپردازند چرا که ارزش محصول را درک میکنند و از عملکرد و پشتیبانی آن اطمینان خاطر دارند. این اعتماد و اطمینان قلبی در مورد برندهای جدید و کم سابقه وجود ندارد در نتیجه تمایل مردم به خرید خودروهایی با این شرایط کمتر است.
علاوه بر این خودروهایی با برند محبوب و مشهور با ویژگیهای خاص که نادر باشند و یا به تعداد بسیار محدود تولید و عرضه شده باشند میتوانند با قیمت بسیار بالاتری به نسبت دیگر مدلهای همتای خود به مصرف کنندگان ارائه شوند. این مورد نیز از عواملیست که در زیرمجموعه عامل برند خودرو بر نوسانات قیمت خودرو تاثیر گذار است.
بیشک شرایط اقتصادی هر کشوری از تاثیرگذارترین عوامل بر بازار است. افزایش تورم و همچنین بالا رفتن نرخ ارز دو عامل بسیار مهم در ایجاد نوسانات قیمتی در بازار خودرو هستند. فشارهای تورمی با بالا بردن قیمت کالاهای اساسی و افزایش قیمت مواد اولیه بر هزینههای تولید خودرو اثر میگذارد و به دنبال بالا رفتن هزینههای تولید قیمت نهایی خرید هم برای مصرف کنندگان بالا میرود.
همچنین علاوه بر تورم و فشارهای تورمی قیمت خودرو با نوسانات ارزی نیز در ارتباط است. تغییرات در ارزش ارز چه به صورت کاهشی و چه به صورت افزایشی بر قیمت عرضه خودرو تاثیر میگذارد. این اثرگذاری در نتیجه تغییر هزینههای واردات خودرو و لوازم خودرو اتفاق میافتد.
به نظر میرسد که اصلیترین عامل قیمت گذاری خودروها هزینههای تولید است. طبیعتا هزینههای تولید بزرگترین سهم را در قیمت نهایی آن دارند. اما شاید برایتان سوال باشد که این هزینهها دقیقا شامل چه مواردیست. هزینههای تولید خودرو شامل هزینه های مواد اولیه، هزینههای انرژی و هزینههای نیروی کار است. افزایش هزینه در هر یک از این سه بخش به صورت مستقیم بر قیمت نهایی خودرو اثرگذار است.
طبیعتا ویژگیهای خودرو بر قیمت آن اثر می گذارند. برای مثال در دو ماشین از یک مدل مشخص عامل سانروف، دوربین مداربسته و یا مانیتور در داخل کابین میتوانند عواملی برای ایجاد تفاوت قیمت باشند. خودروهایی با طراحی پیشرفته و یا خودروهای تولید شده با فناوری به روز دارای امکانات ایمنی خاص و ویژگیهای رفاهی لوکس در داخل کابین هستند که معمولاً با قیمت بسیار بالاتر از نسخه اصلی به بازار میآیند. در بعضی موارد حتی رنگ خودرو هم میتواند به عنوان یک ویژگی در تغییر قیمت آن دخیل باشد.
سیاست ها و مقررات دولتی از دو جهت بر قیمت خودرو اثر میگذارند. دولتها با درنظرگرفتن قوانین سرسختانه برای ایمنی و استانداردهای آلایندگی یک خودرو، تولیدکنندگان را با افزایش هزینههای تولید روبرو میکنند. تولید کننده ناچار است برای رعایت قوانین در نظر گرفته شده در از مواد اضافی در تولید استفاده کند و یا با سرمایه گذاری در بخشهای مختلف از فناوریهای جدید در ساخت خودرو بهره ببرد که این میتواند به طور جدی بر قیمتگذاری خودرو اثرگذار باشد.
علاوه بر این مالیات خودرو و عوارض واردات نیز می تواند از جانب دولت سبب افزایش قیمت در بازار خودرو باشد و هزینه کلی یک وسیله نقلیه را برای مصرفکنندگان افزایش دهد. این عامل به طور کلی همیشه در دسته محرکهای افزاینده قیمت قرار میگیرد و فرار از آن برای خریداران به عنوان یک عامل همیشه افزاینده اجتناب ناپذیر است.
مدل خودرو و سال ساخت میتواند بر قیمت خودرو تاثیرگذار باشد. این بسیار طبیعیست، مدل خودرویی که امسال خریداری میکنید احتمالا در سال آینده با معرفی یک مدل جدید، با قیمت کمتری به نسبت سال گذشته عرضه خواهد شد. مدلهای جدیدتر به نسبت مدل قبل با فناوری و ویژگیهای گرانقیمتتری تولید و به بازار عرضه میشوند در نتیجه قیمت تمام شده آنها برای خریداران به نسبت مدلهای قبل بالاتر خواهد بود.
علاوه بر این گاها پیش میآید که تولیدکنندگان مدلهای قدیمیتر را با قیمت تخفیفی راهی بازار کنند تا به این وسیله راه برای ارائه مدلهای جدید باز شود. در چنین شرایطی خریدارانی که به دنبال خرید اقتصادی هستند میتوانند از این شرایط استفاده و خرید مقرون به صرفهای را تجربه کنند.
و اما درباره خودروها کارکرده نیز سن و مدل خودرو بر قیمت اثرگذار است. افزایش سن خودرو تاثیر مستقیمی بر کاهش قیمت خودرو دارد. به طور معمول هر چه سن خودرو بیشتر باشد مسافت بیشتری هم با آن طی شده است که هردو این عوامل میتوانند به صورت مستقیم بر کاهش قیمت فروش خودرو تاثیرگذار باشند.
مالیات و عوارض میتوانند به اشکال گوناگون باعث نوسان در بازار خودرو باشند. یکی از اشکال تاثیرگذار مالیات بر قیمت خودرو تاثیر مالیات خودروهای وارداتی بر قیمت آن است. کشورهای زیادی قانون مالیات بر قیمت خودرو وارداتی را به تصویب رساندهاند با وجود چنین قانونی شما خودروهای وارداتی را با قیمت بسیار بالاتری به نسبت خودروهای داخلی خریداری میکنید.
علاوه بر این تعرفه هایی که برای قطعات وارداتی انواع خودرو در نظر گرفته شده نیز میتواند بر قیمت نهایی خودرو اثرگذار باشد و منجر به بالا رفتن قیمت خودرو شود.
مالیات بر فروش خودرو شکل دیگری از اثرگذاری مالیات بر قیمت خودروهاست. مالیات بر فروش خودرو قیمت نهایی خودرو برای مصرف کنندگان را تا حدودی بالاتر میبرد و باعث افزایش قیمت برای خریداران خواهد شد.
یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت تمام شده یک خودرو میزان مصرف سوخت آن است. با توجه به اینکه قیمت سوخت در کشور با سهمیه تعیین میشود راندمان سوخت یک خودرو میتواند بر قیمت آن اثرگذار باشد. برای بسیاری از خریداران خودرو مهم است که با توجه به شرایط بنزین در کشور خودرویی با مصرف سوخت پایین تهیه کنند.
طبیعتا خودرویی که راندمان سوخت بهتری داشته باشد و باعث شود که در طول سالها تاحدود بسیار زیادی در مصرف سوخت و پرداخت هزینه بنزین صرفه جویی داشته باشید به نسبت خودروهای پرمصرف و کم بازده قیمت بالاتری دارد. در بازار خودرو یک ماشین کم مصرف قیمت بالاتری دارد اما در طول زمان با مصرف حداقل سوخت هزینه بسیار زیادی را برای شما پس انداز میکند که میتواند جبران کنندهی قیمت بالای خرید آن باشد.
قیمت خودرو تحت تأثیر عوامل مختلفی است که مهمترینشان شامل عوامل اقتصادی، عرضه و تقاضا، قوانین مالیاتی و وضعیت بازار است. این عوامل میتوانند قیمت خودرو را در بازههای زمانی کوتاه یا طولانی تحت تاثیر قرار دهند و تصمیمگیری را برای خریداران ساده یا پیچیده کنند. به عبارت دیگر، درک این عوامل به مصرفکنندگان کمک میکند تا براساس شرایط فعلی و یا شرایط آینده به صورت آگاهانهتری برای خرید خودرو تصمیم بگیرند.
همانطور که در متن اشاره شد علاوه بر مقررات دولتی، مالیات، شرایط اقتصادی و عرضه و تقاضا عوامل متعدد دیگری هم بر قیمت خودرو تأثیرگذارند که در میان آنها میتوان به برند یا شرکت سازنده خودرو، مدل و سن خودرو، ویژگیها و آپشنهای خودرو، راندمان سوخت خودرو و هزینههای تولید اشاره کرد.
هنگام خرید ماشین، مهم است که تمامی این عوامل شامل عوامل کاهنده و محرکههای افزاینده را در نظر بگیرید تا در نهایت بتوانید با تصمیمی آگاهانه خریدی به صرفه را برای خودتان رقم بزنید این مهم تنها با درک عواملی که بر قیمت خودرو تاثیر می گذارند، امکان پذیر است.