منچستر یونایتد، یکی از بزرگترین و پرافتخارترین باشگاههای فوتبال در جهان است که با تاریخچهای غنی و پر فراز و نشیب از زمان تأسیس خود در سال 1878 تا به امروز، همواره یکی از نمادهای اصلی فوتبال انگلستان و جهان بوده است. این تیم که ابتدا با نام "نیوتون هیث LYR" آغاز به کار کرد، پس از تغییر نام به منچستر یونایتد در سال 1902، به تدریج جایگاه ویژهای در بین طرفداران فوتبال به دست آورد و امروز به عنوان یکی از محبوبترین و پرافتخارترین باشگاههای دنیا شناخته میشود.
منچستر یونایتد با اقتداری بیش از صد سال در تاریخ فوتبال جهان با کسب موفقیتهای بسیار و افتخارات جهانی توانسته است جایگاه خود را در بین بزرگان فوتبال جهان تثبیت کند. این باشگاه از دوران طلایی سر الکس فرگوسن تا امروز، همواره در اوج رقابتهای داخلی و بینالمللی حضور داشته و پیشینه پرباری را برای خود رقم زده است. برای آشنایی بیشتر با تاریخچه، موفقیتها و مسیر پر فراز و نشیب منچستریونایتد، با ما همراه باشید.
باشگاه منچستریونایتد در سال 1878 با نام نیوتون هیث LYR توسط کارگران راهآهن لانکشایر و یورکشایر تأسیس شد. این تیم ابتدا به عنوان نماینده این شرکت در مسابقات محلی شرکت میکرد، اما با گذشت زمان و تغییر نام به منچستر یونایتد در سال 1902، به مسیر پرچالش پیشرفت خود قدم گذاشت. تیم منچستر یونایتد از دهه 1950 و تحت هدایت سر مت بازبی، به یکی از قدرتهای بزرگ فوتبال انگلستان تبدیل شد، البته این مسیر با تراژدی فاجعه هوایی مونیخ در سال 1958 که و از دست دادن بسیاری از بازیکنان، همراه بود.
با پشت سر گذاشتن این چالشها، منچستر یونایتد تحت رهبری سر الکس فرگوسن از سال 1986 تا 2013، به دوران طلایی خود رسید و به یکی از پرافتخارترین باشگاههای فوتبال جهان بدل شد. این تیم بزرگ با 20 عنوان قهرمانی در لیگ برتر انگلستان، 3 قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا و موفقیتهای متعدد دیگر، همواره در صدر فوتبال اروپا و جهان قرار داشته است و به عنوان یکی از محبوبترین باشگاههای فوتبال جهان شناخته میشود.
باشگاه منچستر یونایتد، در سال 1878 توسط کارگران شرکت راهآهن لانکشایر و یورکشایر تأسیس شد. این تیم به عنوان نماینده شرکت در مسابقات فوتبال محلی شرکت میکرد و فعالیتهای خود را در زمینهای کوچکی در نزدیکی راهآهن آغاز کرد. در این دوره، منچستر یا نیوتون هیث سابق بیشتر به مصاف تیمهای محلی و دیگر تیمهای کارگری میرفت و در مسابقات منطقهای، از جمله جام لانکاشایر و جام حذفی منچستر، شرکت داشت.
بازیهای ابتدایی نیوتون هیث بیشتر به عنوان رقابتهای دوستانه و غیررسمی برگزار میشدند، اما به تدریج با ورود به رقابتهای رسمیتر از جمله جامهای محلی و منطقهای، جام حذفی لانکاشایر و چلنج کاپ منچستر پا به دنیای حرفهایتری در عرصه فوتبال گذاشت. این تیم در تاریخ 20 نوامبر 1880 نخستین بازی رسمی خود را در برابر بولتون واندررز انجام داد.
هرچند کارنامه تیم در این سالها با موفقیتهای چندانی همراه نبوده است، اما پایههای باشگاهی که بعدها به منچستر یونایتد معروف شد، در همین دوران شکل گرفت. نیوتون هیث توانست با پشتکار و تلاش بازیکنانش، خود را به عنوان یک تیم محلی مطرح کند و مسیر خود را برای رقم زدن موفقیتهای بعدی هموار سازد.
در اواخر دهه 1880، فوتبال انگلستان شاهد تغییرات بزرگی بود که تاثیر زیادی بر باشگاههای محلی داشت. در سال 1889، نیوتون هیث به عنوان یکی از اعضای موسس لیگ کامبینیشن، در پی یکی از نخستین تلاشها برای تشکیل یک لیگ منظم فوتبال در انگلستان، به این رقابتها پیوست. هرچند این لیگ تنها یک فصل دوام آورد، اما تجربهای مهم برای نیوتون هیث بود.
پس از انحلال لیگ کامبینیشن، لیگ دیگری به نام لیگ اتحاد فوتبال (Football Alliance) در سال 1890 تشکیل شد و نیوتون هیث جز اولین تیمهایی بود که به لیگ اتحاد پیوست. این لیگ به عنوان یکی از رقابتهای مهم آن زمان، به نیوتون هیث فرصتی داد تا در مسابقات منظمتری شرکت کند و عملکرد خود را در برابر تیمهای قویتر بسنجد.
در همین دوران، تغییرات ساختاری مهمی نیز در باشگاه اتفاق افتاد. در سال 1892، نیوتون هیث به یکی از اعضای موسس لیگ دسته دوم فوتبال انگلستان (Second Division) پیوست، و این اتفاق مهم، نقطه عطفی در تاریخ باشگاه بود. همچنین در همین سال، باشگاه تصمیم گرفت خود را به عنوان یک شرکت سهامی ثبت کند تا بتواند منابع مالی بیشتری برای پیشرفت تیم جذب کند. این اقدام، تأثیر زیادی بر روی آینده باشگاه گذاشت و زمینهساز توسعههای بعدی شد.
همچنین در این دهه، نیوتون هیث مجبور شد زمین خانگی خود را تغییر دهد. باشگاه ابتدا در زمین "نورث رود" بازی میکرد، اما در سال 1893 به دلیل مشکلات مالی و شرایط نامساعد زمین، مجبور به نقل مکان به "بانک استریت" شد. این تغییر مکان، هرچند به دلیل شرایط مالی دشوار انجام شد، اما نقش مهمی در تقویت پایههای باشگاه و ادامه حیات آن داشت. در این دوره، با وجود چالشهای مالی و مشکلات ساختاری، نیوتون هیث توانست به مسیر خود ادامه دهد و شرایط بهتری را برای تبدیل شدن به باشگاهی بزرگتر و موفقتر در آینده فراهم کند.
در اوایل قرن بیستم، باشگاه نیوتون هیث با مشکلات مالی زیادی دست و پنجه نرم میکرد و حتی در آستانه فروپاشی قرار داشت. در سال 1902، با ورود جان هنری دیویس به عنوان رئیس باشگاه، تحول بزرگی در تاریخ این تیم آغاز شد. دیویس که یک تاجر ثروتمند بود، تصمیم گرفت با تزریق منابع مالی جدید، باشگاه را از بحران نجات دهد. او بلافاصله اقدام به بازسازی ساختار باشگاه کرد و یکی از اولین تصمیمات او، تغییر نام باشگاه از نیوتون هیث به "منچستر یونایتد" بود.
این تغییر نام در 26 آوریل 1902 رسمی شد و نقطه آغاز دورانی جدید و موفقتر برای باشگاه بود. انتخاب نام "منچستر یونایتد" نه تنها به دلیل ارتباط قوی با شهر منچستر صورت گرفت، بلکه به منظور ایجاد اتحاد و همبستگی بیشتر میان بازیکنان و هواداران باشگاه انجام شد.
با ورود دیویس و تغییرات مدیریتی، منچستر یونایتد به سرعت جایگاه خود را در فوتبال انگلستان بهبود بخشید. در سال 1908، منچستر یونایتد تحت هدایت ارنست منگنال قرار گرفت و توانست اولین قهرمانی خود در لیگ دسته یک را به دست آورد. این قهرمانی نقطه عطفی در تاریخ باشگاه بود و نشاندهنده تواناییهای تیم و عملکرد بینقص مدیریت جدید در رسیدن به موفقیتهای بزرگتر بود. سال بعد، یعنی در 1909، منچستر یونایتد اولین قهرمانی خود در جام حذفی انگلستان (FA Cup) را نیز جشن گرفت. این دوره با موفقیتهای پیدرپی برای باشگاه همراه بود و تیم به سرعت به یکی از مطرحترین و شناختهشدهترین تیمها در فوتبال انگلستان تبدیل شد.
در سال 1908 منچستر یونایتد با شرکت در اولین دوره از جام خیریه انگلستان مقام قهرمانی این مسابقات را نیز بدست آورد. در حال حاضر باشگاه منچستر یونایتد با 21 قهرمانی پرافتخارترین تیم در تاریخ این مسابقات است.
با آغاز جنگ جهانی اول در سال 1914، فوتبال انگلستان نیز تحت تاثیر قرار گرفت و بسیاری از مسابقات لغو شدند. منچستر یونایتد نیز از این قاعده مستثنی نبود و بسیاری از بازیکنان و اعضای باشگاه به جبهههای جنگ اعزام شدند. این موضوع باعث شد تا فعالیتهای باشگاه به طور موقت متوقف شود. در دوران پس از جنگ، باشگاه با چالشهای جدیدی مواجه شد و تلاشهای بسیاری برای بازسازی و بازگشت به دوران اوج خود انجام داد. اما بازگشت به شرایط قبل از جنگ آسان نبود و منچستر یونایتد تا سالها نتوانست موفقیتهای بزرگ پیشین را تکرار کند.
در طول دهه 1920، منچستر یونایتد با مشکلات مالی و مدیریتی دست و پنجه نرم کرد و چندین بار در آستانه سقوط به لیگهای پایینتر قرار گرفت. با این حال، با تلاشهای پیوسته و حمایت هواداران، باشگاه توانست جایگاهش را در لیگ دسته یک حفظ کند. این دوره، علیرغم تمامی مشکلات، به عنوان یکی از مهمترین فصول در تاریخ باشگاه به شمار میرود که زمینهساز پیشرفتهای بزرگتری در دهههای بعدی شد.
در سال 1931، پس از درگذشت جان هنری دیویس، جیمز ویلیام گیبسون به عنوان رئیس جدید منچستر یونایتد منصوب شد. باشگاه در آن زمان با مشکلات مالی جدی مواجه بود اما گیبسون، که یک تاجر موفق بود و توانست با تزریق منابع مالی جدید و بازسازی ساختار مدیریتی، باشگاه را از بحران مالی نجات دهد. او به سرعت به تغییرات اساسی در مدیریت و ساختار باشگاه پرداخت و این اقدامات منجر به بازگشت منچستر یونایتد به روزهای پر افتخار خود شد.
یکی از اولین اقدامات جیمز دبلیو گیبسون، تغییرات در کادر فنی و سرمربی تیم بود. او سرمربیان جدیدی را به خدمت گرفت تا تیم را برای رقابتهای لیگ آماده کند. این تغییرات در نهایت منجر به موفقیتهای مهمی برای باشگاه شد. در سالهای 1935 و 1936، منچستر یونایتد توانست قهرمانیهای متوالی در لیگ دسته دوم را به دست آورد و به لیگ دسته اول بازگردد. این دستاوردها نشاندهنده تأثیر مثبت ریاست گیبسون و تصمیمات او بر عملکرد تیم بود.
در دوران ریاست گیبسون، باشگاه به جذب بازیکنان جدید و جوانانی که استعدادهای بالایی داشتند، توجه ویژهای کرد. این بازیکنان، بهویژه در سالهای پس از جنگ جهانی دوم، نقش مهمی در بازسازی و تقویت تیم ایفا کردند. با این حال، جنگ جهانی دوم تاثیرات گستردهای بر فوتبال اروپا داشت و منچستر یونایتد نیز از این تأثیرات مصون نماند. با وجود تمامی چالشها و مشکلات، گیبسون همچنان با تمام قوا به حمایت از باشگاه ادامه داد و توانست منچستر یونایتد را از این دوران سخت عبور دهد و پایههای موفقیتهای آینده را بنا نهد.
در دهه 1950، منچستر یونایتد تحت هدایت سر مت بازبی، به مرحلهای از موفقیت و تحول رسید که اکنون از آن به عنوان یکی از دورههای درخشان تاریخ باشگاه یاد میشود. در سال 1951، منچستر یونایتد با تیمی جوان و پرامید به رقابتهای لیگ دسته اول برگشت. سر مت بازبی، که به عنوان یکی از مربیان بزرگ تاریخ فوتبال شناخته میشود، به بازسازی تیم پرداخت و بازیکنان جوان و مستعدی را به خدمت گرفته بود. این تلاشها در نهایت در سال 1952 به بار نشست و منچستر یونایتد توانست پس از 41 سال، قهرمانی لیگ دسته اول را به دست آورد.
متاسفانه، این دوران موفقیت با یک تراژدی بزرگ همراه بود. در تاریخ 6 فوریه 1958، تیم منچستر یونایتد در پی فاجعه هوایی مونیخ تعداد زیادی از ستارههایش را از دست داد. پرواز شماره 609، که تیم را از مونیخ به انگلستان بازمیگرداند، به دلیل مشکلات فنی سقوط کرد و جان بسیاری از بازیکنان و اعضای تیم را گرفت. این حادثه، که به عنوان یکی از دردناکترین وقایع در تاریخ فوتبال ثبت شده است، تاثیر عمیقی بر روی تیم و هواداران داشت.
مت بازبی نیز در این حادثه مجروح شد و در دوران درمانش، جیمی مورفی هدایت تیم را بر عهده گرفت. پس از این فاجعه، بازسازی تیم و تلاش برای جبران خسارتها به یکی از اولویتهای اصلی باشگاه تبدیل شد. سر مت بازبی با پشتکار و تعهد خود، تیم را به تدریج به سمت موفقیتهای جدید هدایت کرد. در سال 1963، منچستر یونایتد با قهرمانی در لیگ دسته اول، موفق شد تا به دوران جدیدی از موفقیت وارد شود. اما بزرگترین موفقیت بینالمللی منچستر یونایتد در این دوران، قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا در سال 1968 بود. با هدایت بازبی و درخشش بازیکنانی مانند بابی چارلتون و جورج بست، باشگاه موفق شد تا اولین قهرمانی خود در این رقابتها را جشن بگیرد و به یکی از قدرتهای بزرگ فوتبال اروپا تبدیل شود.
پس از موفقیتهای بزرگ دهه 1960، منچستر یونایتد وارد دورهای پر از تغییر و تحول شد. در سالهای ابتدایی دهه 1970، باشگاه با چالشهای مختلفی مواجه بود و این دوره با تغییرات متعدد در کادر فنی باشگاه همراه بود. فرانک اوفارل، تامی دوچرتی و دیو سکستون به ترتیب مسئولیت هدایت تیم را بر عهده گرفتند، اما نتایج آنها نتوانست انتظارات هواداران و مدیریت باشگاه را برآورده کند. این نوسانات در کادر فنی، بخشی از مشکلات مدیریتی و عدم ثبات در عملکرد تیم بود که تاثیر زیادی بر روی نتایج باشگاه داشت.
در سال 1981، ران اتکینسون به عنوان مربی جدید منچستر یونایتد منصوب شد. اتکینسون، که با تجربیات و تواناییهای خود در مربیگری به دنبال بازسازی و بهبود عملکرد تیم بود با خرید برایان رابسون با مبلغ 1.5 میلیون پوند رکورد نقل و انتقالات انگلیس را شکست و او را به جمع بازیکنان منچستر یونایتد آورد. دوران مربیگری او به دلیل تلاشهای مستمر برای تقویت تیم و جذب بازیکنان جدید، باعث بهبود نسبی در عملکرد باشگاه شد. با این حال، موفقیتهای چشمگیری که هواداران از باشگاه انتظار داشتند، همچنان بهدست نیامد.
یکی از بزرگترین تغییرات و نقاط عطف در تاریخ منچستر یونایتد، آغاز دوره مربیگری سر الکس فرگوسن در سال 1986 بود. فرگوسن با رویکردی جدید و استراتژیهای خاص خود، توانست منچستر یونایتد را به دوران جدیدی از موفقیتها هدایت کند. تحت هدایت فرگوسن، تیم به تدریج به یک قدرت بزرگ در فوتبال انگلستان و اروپا تبدیل شد. در فصل 1998-1999، منچستر یونایتد موفق به کسب سه جام معتبر (لیگ برتر انگلستان، FA Cup و لیگ قهرمانان اروپا) شد. منچستر نخستین تیم انگلیسی بود که توانست جام سهگانه را به دست آورد.
این موفقیتها بهویژه در زمینه لیگ قهرمانان اروپا، نمایانگر تغییرات عمیق و پیشرفتهای بزرگ در ساختار باشگاه و تیم بود. تغییرات و پیشرفتهای قابل توجهی که در دوران فرگوسن به وقوع پیوست، پایهگذار موفقیتهای بعدی و تثبیت موقعیت منچستر یونایتد به عنوان یکی از بزرگترین باشگاههای فوتبال دنیا شد.
در ابتدای قرن بیست و یکم، منچستر یونایتد با هدایت سر الکس فرگوسن، به دورهای از موفقیتهای بزرگ و چالشهای جدید وارد شد. این دوره شامل نایب قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا در سال 2009 بود، در این مسابقه تیم منچستر در مرحله فینال بازی را با نتیجه 2-0 به بارسلونا واگذار کرد. این باخت، علیرغم تلاشهای تیم، نشاندهنده یکی از بزرگترین ناکامیهای فرگوسن در عرصه لیگ قهرمانان بود و بر عملکرد باشگاه در رقابتهای اروپایی تأثیر گذاشت.
یکی از بزرگترین چالشهای منچستر یونایتد در این دوره، عدم راهیابی به مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپا در فصل 2004-2005 بود. با وجود این که تیم در مرحله گروهی رقابتها عملکرد قابل قبولی داشت، عدم توانایی در کسب نتایج لازم برای صعود به مرحله حذفی، یکی از تلخترین لحظات دوران سر الکس فرگوسن در هدایت تیم منچستر به شمار میرفت.
تیم با نتایج غیرقابل پیشبینی و با رقبا در گروهی دشوار مواجه بود و در نهایت با نتایج نامناسب، نتوانست از گروه خود صعود کند. این ناکامی باعث افزایش فشار بر روی تیم و کادر فنی شد و انتقادات زیادی از سوی هواداران و کارشناسان فوتبال به دنبال داشت.
با این حال در سال 2008 ، منچستر یونایتد موفق به کسب مقام قهرمانی در جام باشگاههای جهان شد. این قهرمانی، که بهدنبال پیروزی بر تیمی از آمریکای جنوبی بهدست آمد، نشاندهنده قدرت جهانی منچستر یونایتد و توانایی آن در رقابتهای بینالمللی بود. علاوه بر این، ورود کریستیانو رونالدو به تیم در تابستان 2003 و وین رونی در فصل بعدی بازیها به عنوان دو مورد از انتقالات مهم تاریخ باشگاه، تأثیر زیادی بر روی عملکرد و موفقیتهای آینده تیم گذاشت.
وین رونی با گلزنی خارقالعاده و رونالدو با نمایشهای درخشان خود و کسب جوایز فردی، به سرعت به ارکان اصلی تیم تبدیل شدند و نقشی کلیدی در موفقیتهای بعدی باشگاه ایفا کردند.
پس از پایان دوران موفق سر الکس فرگوسن در سال 2013، منچستر یونایتد وارد یک دوره جدید از تغییر و تحولات باشگاهی شد. دیوید مویس به عنوان جانشین فرگوسن منصوب شد، اما دوران او به دلیل نتایج ضعیف و نارضایتی هواداران خیلی سریع به پایان رسید. مویس تنها یک فصل بر روی نیمکت منچستر یونایتد باقی ماند و پس از آن، لوئیس فن خال، سرمربی سابق آژاکس و بایرن مونیخ، هدایت تیم را بر عهده گرفت.
تحت رهبری فن خال، باشگاه موفق به کسب جام حذفی انگلستان در سال 2016 شد، اما نتایج ضعیف در لیگ و ناتوانی در کسب موفقیتهای پایدار باعث شد تا او نیز از سمت خود برکنار شود.
در پی دوران فن خال، ژوزه مورینیو به عنوان سرمربی جدید منچستر یونایتد انتخاب شد. مورینیو با تجربه خود در کسب افتخارات مختلف، تلاش کرد تا تیم را به دوران موفقیتهای گذشته بازگرداند. منچستر یونایتد تحت هدایت مورینیو، در فصل 2016-2017 موفق به کسب دو جام معتبر، یعنی جام اتحادیه و لیگ اروپا شد. این موفقیتها نشاندهنده تلاشهای او برای بازسازی تیم و کسب موفقیتهای جدید بود، اما با این حال، عدم ثبات در عملکرد تیم و انتقادات متعدد از روشهای مدیریتی مورینیو، باعث شد تا او در پایان فصل 2018-2019 از سمت خود برکنار شود.
پس از مورینیو، اوله گونار سولسشر به عنوان سرمربی موقت باشگاه منصوب شد و سپس با قراردادی ثابت در این مقام قرار گرفت. دوران سولسشر با تغییرات مختلف در ترکیب تیم و بهبود نسبی عملکرد همراه بود. تحت رهبری او، منچستر یونایتد در فصل 2020-2021 به مرحله فینال لیگ اروپا رسید، اما نتوانست قهرمان شود. با این حال، سولسشر موفق شد تا تیم را به سمت ثبات بیشتر و عملکرد بهتر در لیگ برتر هدایت کند.
در دسامبر 2021، سولسشر از سمت خود برکنار شد و رالف رانگنیک به عنوان سرمربی موقت وارد عمل شد. رانگنیک با هدف تغییرات استراتژیک و بهبود عملکرد تیم، فعالیتهای خود را آغاز کرد، اگرچه نتیجه نهایی همچنان برای هواداران قابل قبول نبود.
از ابتدای سال 2023، تن هیگ به عنوان سرمربی جدید منچستر یونایتد معرفی شد. هیگ، با سابقه موفق در آژاکس، تلاش کرده است تا فلسفه و سبک جدیدی را به تیم معرفی کند و به بازسازی و بهبود عملکرد تیم بپردازد. در حال حاضر، منچستر یونایتد در تلاش است تا به دوران موفقیتهای گذشته بازگردد و در رقابتهای معتبر اروپایی و داخلی نقش آفرینی کند.
درحال حاضر بازیهای خانگی تیم منچستر در ورزشگاه الدترافورد منچستر بزرگ انجام میشود. این ورزشگاه از سال 1909 ورزشگاه خانگی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد به حساب میآید.
در جدول زیر، قهرمانیهای تیم منچستر یونایتد از زمان تاسیس باشگاه تا کنون را میخوانید:
نام مسابقه |
فصلهای پیروزی |
لیگ برتر انگلیس |
1992–1993 1993–1994 1995–1996 1996–1997 1998–1999 1999–2000 2000–2001 2002–2003 2006–2007 2007–2008 2008–2009 2010–2011 2012–2013 |
جام حذفی انگلستان |
1908–1909 1947–1948 1962–1963 1976–1977 1982–1983 1984–1985 1995–1996 1998–1999 2003–2004 2015–2016 |
جام اتحادیه انگلستان |
1975–1976 1982–1983 1985–1986 1991–1992 2005–2006 2008–2009 2010–2011 2016–2017 |
جام باشگاههای جهان |
2008 2016 |
جام بین قارهای |
1999 |
لیگ قهرمانان اروپا |
1968 1999 2008–2009 |
سوپر جام اروپا |
1968 1991 1999 |