اخبار بیت کوین در رسانه‌ها

ارزهای دیجیتال یکی از تحولات شگفت‌انگیز قرن بیست و یکم بودند که دنیای داد و ستد را برای همیشه دچار تغییر کردند و اختراع آن‌ها را می‌توان هم‌تراز با اختراع سکه یا اسکناس دانست. اما ماهیت این ارزها چیست و چه چیزی به آن‌ها ارزش می‌دهد؟ در این مقاله قصد داریم درباره نخستین ارز دیجیتال یعنی بیتکوین صحبت کنیم که چگونه توانست دنیا را دگرگون کند و چگونه توانست اعتماد تمام مردم جهان را جلب کند؟

بیت کوین چیست؟

بیتکوین نخستین ارز دیجیتالی ست که از سال ۲۰۰۹ تا امروز در حال استخراج داد و ستد است. این پول الکترونیکی در حقیقت یک واحد پولی غیردولتی و غیرمتمرکز است که بر اساس معامله‌های کلید خصوصی گسترش می‌یابد و قیمت آن نیز بر اساس میانگین توافق قیمتی خریداران و فروشندگان در هر لحظه تعیین می‌گردد. شبکه غیر متمرکزی که نرم‌افزار بیتکوین در آن مدیریت می‌شود، شبکه‌ای همتا به همتا است که تراکنش‌های بیتکوین در آن اتفاق می‌افتد. این به آن معناست که پول دیجیتالی بیتکوین در هیچ سیستم یا سرور مرکزی ثبت و ذخیره نمی‌گردد؛ بلکه محل ذخیره و مدیریت آن، سیستم‌های فعال مشغول انجام تراکنش در تمام جهان است.
شبکه همتا به همتا روشی از اتصال شبکه‌ای کامپیوترهاست که در آن هر سیستم، بدون نیاز به یک سیستم با سرور مرکزی می‌تواند با تمامی سیستم‌های درون شبکه ارتباط برقرار کند. از این سیستم در برنامه‌نویسی بیتکوین استفاده شده تا نیازی به مدیریت مرکزی آن در یک سیستم واحد وجود نداشته باشد. در ادامه این مسئله را برای شما خواهیم شکافت.

تاریخچه و توسعه دهنده

در تاریخ ۱۸ آگوست سال ۲۰۰۸ وب سایتی به نشانی bitcoin.org ثبت شد و در ۳۱ سپتامبر همان سال، کلمه‌ی Bitcoin در قالب یک اوراق سفید به ثبت رسید. ثبت کننده این نام و نماد، فرد یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو بود که هویت وی تا به این لحظه نامشخص است. در ۹ ژانویه سال ۲۰۰۹ اولین نسخه نرم‌افزار Open-Source بیتکوین منتشر شد و ۳ روز بعد، در تاریخ ۱۲ ژانویه ۲۰۰۹ نخستین تراکنش بیتکوین ثبت شد که در آن، ساتوشی ناکاموتو ۱۰ واحد بیتکوین را برای برنامه‌نویس مشهور «هال فینی» ارسال کرد. از این تراکنش به نام «تراکنش آفرینش» یاد می‌شود.

مهم‌ترین ویژگی‌های Bitcoin

بیت کوین یک واحد پول دیجیتالی ست که برعکس ارزهای فیات، هیچ پشتوانه‌ فیزیکی مانند طلا، دلار، نقره و... ندارد و به هیچ دولت یا ارگانی وابسته نیست. در حقیقت بیتکوین بر پایه تراکنش‌های مردمی خود استوار است و آنچه باعث قدرت آن می‌شود، اعتماد مردم به این واحد پولی و تزریق سرمایه به آن است. چیزی که این واحد پولی را برای مردم قابل اعتماد کرده، ویژگی‌هایی است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
    • فناوری بلاک چین
یکی از خلاقانه‌ترین ویژگی‌های بیتکوین، استفاده از فناوری بلاکچین بود. بلاکچین یک دفتر کل توزیع شده عمومی یا DLT است که بر پایه‌ی رشته بلوک‌های حاوی کدهای تصادفی به هم پیوسته ایجاد شده و هر بلوک در آن، حاوی اطلاعاتی درباره کدها و بلوک‌های پیشین تا بلوک اول است. وقتی تراکنشی در بلاکچین ثبت می‌شود، این تراکنش در کنار دیگر تراکنش‌های هم‌زمان همگی با هم تشکیل یک بلوک را می‌دهند که در حقیقت از یک کد حاوی اطلاعات ایجاد شده. تراکنش‌های بعدی که هش بعدی را ثبت می‌کنند، تایید کننده این تراکنش خواهند بود.
    • غیر متمرکز بودن
ثبت تراکنش‌های بیتکوین در بلاکچین باعث می‌شود که معاملات این ارز دیجیتالی در دل کدها (رشته بلوک‌های بلاکچین) و تمام سیستم‌های در حال تراکنش ثبت شود. بنابراین بیتکوین را می‌توان ارزی غیرمتمرکز و بدون پایگاه داده یا سرور ثابت دانست. از این رو نفوذ به آن نیز غیر ممکن خواهد بود.
    • امنیت بالا
رشته کدهای بلاکچین به صورت تصادفی و بر پایه‌ی کدهای تصادفی پیشین ساخته می‌شوند. بنابراین پیشبینی بلوک بعدی غیر ممکن بوده و نرم‌افزار بیتکوین غیر قابل نفوذ خواهد بود. سرقت اطلاعات از مردم و دزدی بیتکوین، ارتباطی به ماهیت امن بیتکوین ندارد و در حقیقت، حتی برای سازندگان این برنامه نیز هیچ راهی برای دستکاری سیستم ایجاد شده وجود ندارد.
    • در دسترس بودن جهانی
از آنجایی که این واحد پولی هیچ مبنای دولتی یا ارگانی ندارد، بنابراین در تمام جهان در دسترس است و امکان تحریم یا محدود کردن آن توسط قدرت‌های جهان وجود نخواهد داشت. شبکه جهانی وب به طور گسترده محل ذخیره‌سازی داده‌های مربوط به بیتکوین است و هر جایی که اینترنت وجود داشته باشد، داد و ستد این ارز نیز ممکن خواهد بود.
    • محدودیت عرضه
عرضه‌ی بیتکوین بر پایه استخراج آن است که رفته رفته دشوارتر هم می‌شود. بنابراین منابع عرضه بیتکوین محدود است و مانند اسکناس نمی‌توان آن را چاپ یا منتشر نمود. بر اساس محاسبات کامپیوتری، حداکثر میزان عرضه‌ی بیتکوین در آخرین استخراج آن ۲۱ میلیون واحد خواهد بود و پس از آن عرضه‌ی بیتکوین متوقف خواهد شد.

نحوه کارکرد بیت کوین

بیتکوین یک پول دیجیتالی است که بر پایه بلوک‌های بلاک‌چین کار می‌کند. هر بلوک حاوی هش کدهای مربوط به تراکنش‌های قبلی ست و هر تراکنش، توسط تراکنش بعدی تایید می‌شود. به این ترتیب عملکرد بیتکوین برپایه‌ی زنجیره‌ای از معاملات است که توسط مردم تایید می‌شوند و بلوک‌های بلاکچین را ایجاد می‌کنند. اطلاعات مربوط به تمامی تراکنش‌ها را می‌توان در زنجیره یونی‌کدها در دسترس داشت و این روشن‌ترین بستر برای انجام داد و ستد یک واحد پولی‌ست. بیتکوین به واحدهای کوچک‌تری مانند میلی‌بیتکوین mBTC یا میکروبیتکوین نیز تقسیم می‌شود. اما کوچک‌ترین واحد این ارز دیجیتال، 1 ساتوشی است که معادل 0.00000001 (صدمیلیونم بیتکوین) و به نام خالق ناشناس آن نام‌گذاری گردیده است.
ارزش بیتکوین بر اساس میزان عرضه (استخراج) و تبادلات در بازار کریپتوکارنسی تعیین می‌شود. در بازار ارزهای دیجیتال، تمامی معاملات دو طرفه هستند؛ یعنی به ازای هر خریدار، یک فروشنده وجود دارد و بلعکس. بنابراین قیمت پیشنهادی یکی از طرفین و پذیرش طرف مقابل است که قیمت را تعیین می‌کند. هر چه تقاضای خرید بیشتر شود، قیمت بالاتر می‌رود و هرچه تقاضای فروش بالاتر باشد، قیمت رو به کاهش خواهد گذاشت. البته که سرمایه‌داران کلان یا اخبار و رویدادها ممکن است در مواقعی بر روی قیمت بیتکوین تاثیر جزئی داشته باشند، اما در نهایت این میانگین تصمیم مردم به خرید و فروش است که قیمت لحظه‌ای را تعیین می‌کند.

استخراج این ارز دیجیتال چگونه انجام می‌شود؟

فرآیند تولید و استخراج بیتکوین در انگلیسی به Mining معروف است و بر اساس محاسبات پردازنده‌های کامپیوتری در یک پلتفرم غیرمتمرکز ثبت سوابق به انجام می‌رسد. شاید توضیح دقیق این فرآیند کمی پیچیده باشد و نیازی هم به دانستن تمام توابع وجود ندارد؛ اما بیان ساده این موضوع چنین است که پردازنده‌های استخراج‌گر، بر اساس آخرین بلوک استخراج شده، به حل معامله بعدی برای استخراج بلوک بعدی می‌پردازند و با رسیدن به جواب، مقدار مشخصی بیتکوین به عنوان پاداش هاوینگ، بین حساب‌هایی که در استخراج این بلوک (حل این معامله) تاثیر داشته‌اند تقسیم می‌شود.
بر اساس محدودیت‌های موجود در معاملات حل شده و تکمیل هش‌ها، محاسبات نشان می‌دهد که تعداد بیتکوین قابل استخراج ۲۰۹۹۹۹۹۹٫۹۷۶۹ یا تقریباً 21 میلیون واحد خواهد بود. با پیچیده شدن معاملات و سخت‌تر شدن حل آن‌ها توسط پردازنده‌ها، استخراج بیتکوین نیز دشوار و دشوارتر خواهد شد. با توجه به اینکه تا پایان ژانویه 2023 حدود 19 میلیون واحد بیتکوین استخراج و عرضه شده، 2 میلیون بیتکوین باقی مانده تا حدود سال 2140 میلادی استخراج خواهد شد.

خرید و فروش

ارزهای دیجیتال در حال حاضر به یکی از راه‌های پذیرفته شده تبادل مالی و تجارت تبدیل شده‌‌اند. با اینکه اکثر کشورها بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتالی را به عنوان یک واحد پولی به رسمیت نمی‌شناسند، اما برخی کشورهای مهم مانند ژاپن، آلمان و آمریکا این ارز را به عنوان «کالایی برای پرداخت معادل» به رسمیت شناخته‌اند و حتی قوانینی نیز برای تجارت با آن وضع کرده‌اند. امروزه اگر بخواهید بیت کوین بخرید یا آن را بفروشید، از 3 طریق زیر می‌توانید آن را انجام دهید:
    • شخص حقیقی
روش اول تبادل با شخص یا اشخاص حقیقی است. این کار با پرداخت نقدی یا الکترونیکی و انتقال بیتکوین به نشانی کیف پول دیجیتال طرف مقابل قابل انجام است.
    • صرافی‌های ارز دیجیتال متمرکز
صرافی‌های متعددی به عنوان پایگاه تبادل ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند که به دو نوع کلی متمرکز و غیر متمرکز تقسیم می‌شوند. صرافی‌های متمرکز در حقیقت مالکیت دارایی‌ها را به عهده دارند و اکسچنج کاربران را از دارایی خود انجام می‌دهند. به این ترتیب شما می‌توانید ارز خود را به این نوع صرافی‌ها بفروشید یا از آن‌ها ارز دیجیتال خریداری کنید.
    • صرافی‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز
صرافی‌های غیر متمرکز مالک هیچ دارایی نیستند و تنها درخواست خرید و فروش ثبت شده را به یکدیگر لینک می‌کنند و کارمزد تراکنش را دریافت می‌کنند. این نوع صرافی‌ها معمولاً بر پایه پلتفرم‌های غیر متمرکزی مانند بلاکچین فعالیت می‌کنند.

کیف پول‌ (Wallet)

پیش‌تر گفتیم که تراکنش‌های تبادلات ارز دیجیتال به صورت رشته کدهایی در هش‌های تایید شده (بلوک) بلاکچین ثبت می‌شوند. این اطلاعات غیر متمرکز می‌تواند در کامپیوتر شخصی افراد ذخیره گردد؛ اما دارایی دیجیتال افراد نه در این رشته کدها بلکه در یک کیف پول الکترونیکی که با نام ولت wallet نیز شناخته می‌شود، قابل ذخیره سازی است. ماهیت این کیف پول‌ها می‌تواند به صورت یک اکانت در یک نرم‌افزار یا سایت باشد و همچنین می‌تواند تبدیل به یک کیف پول فیزیکی شود (یک فلش حاوی اطلاعات حساب شما). کیف پول‌ها خود انواع مخلتفی دارند که در اینجا برخی از محبوب‌ترین‌ انواع آن را معرفی کرده‌ایم:
    • تراست ولت (اپلیکیشن و سایت)
    • الکتروم Electrum (اپلیکیشن و سایت)
    • بلاکچین (سایت)
    • کیف پول لجر (سخت افزاری)
    • کیف پول ترزور (سخت افزاری)
    • اکسودوس Exodus (اپلیکیشن موبایل)
    • بیت کوین ولت (اپلیکیشن موبایل)
    • بلو والت Blue Wallet (اپلیکیشن و سایت)
    • و...

تراکنش‌های بیت کوین

انتقال ارزهای دیجیتال از آدرسی به آدرس دیگر، منوط به امضای دیجیتال در کلید خصوصی ولت اشخاص است. به انتقال مقدار مشخصی بیتکوین از یک آدرس کیف پول به یک آدرس دیگر، تراکنش بیتکوین یا Bitcoin Transaction گفته می‌شود که بر اساس تعداد ورودی و خروجی، به دسته‌های مختلف زیر تقسیم می‌شوند:
    • تراکنش SISO
اولین نوع تراکنش، SISO است که شامل یک ورودی و یک خروجی است. به این ترتیب در چنین تراکنش‌هایی از یک UTXO منحصر به فرد (معبر تراکنش خرج نشده خاص) به عنوان ورودی استفاده می‌کند تا مبلغ مشخصی را در آن ثبت کند (مبلغی که قرار است انتقال یابد) و گیرنده این کد را در UTXO خود به عنوان خروجی دریافت خواهد کرد.
    • تراکنش MISO
زمانی که دریافت کننده (خریدار) مقدار زیادی بیتکوین را در یک معامله قرار است از چندین نفر دریافت کند، از این نوع تراکنش استفاده می‌شود. تراکنش MISO شامل یک خروجی و چندین ورودی است و UTXO طرف اول با مجموع UTXO تمام آدرس‌های طرف دوم برابر خواهد بود.
    • تراکنش SIMO
زمانی که انتقال دهنده (فروشنده) مقدار زیادی بیتکوین را در یک معامله قرار است به چندین نفر بفروشد، از این نوع تراکنش استفاده می‌شود. تراکنش SIMO شامل یک ورودی و چندین خروجی است و UTXO طرف اول با مجموع UTXO تمام آدرس‌های طرف دوم برابر خواهد بود.
    • تراکنش MIMO
این تراکنش شامل چندین ورودی و چندین خروجی است که می‌تواند تجمیع چندین سفارش خرید و فروش خرده را در یک معامله کلان جای دهد.
    • تراکنش CoinJoin
نوعی تراکنش با ضریب امنیتی بالاست که در آن چندین ورودی و خروجی به صورت تجمیع شده ورود دارند و به دلیل ادغام شدن چندین معامله در یک تراکنش، امکان رهگیری آن‌ها در سیستم آنچین آسان نخواهد بود.

هاوینگ بیت کوین (Bitcoin Halving)

پیش‌بینی پیچیده شدن معاملات با حرکت رو به جلوی هش‌ها و افزایش قدرت پردازنده‌ها و تعداد ماینرها در گذر زمان، از ابتدا در سیستم بلاکچین انجام شده بود. به همین خاطر رویدادی به نام Bitcoin Halving در نرم‌افزار طراحی شد که بعد از استخراج هر 210 هزار بلاک توسط ماینرها (تقریباً هر 4 سال یکبار)، پاداش استخراج بیت‌کوین را نصف می‌کند. با هر بار نصف شدن پاداش استخراج، قیمت بیتکوین دچار نوساناتی ناگهانی شده که بستگی به واکنش ماینرها و معامله‌گران در برابر سختی استخراج خواهد داشت. در آخرین هاوینگ بیتکوین در تاریخ ۱۱ می ۲۰۲۰ پاداش استخراج هر بلاک به ۶.۲۵ بیتکوین کاهش یافت و در سال 2024 هاوینگ بعدی این مقدار را به تقریباً 3 بیتکوین خواهد رساند.