باشگاه فوتبال سپاهان اصفهان، یکی از قدیمیترین و پرافتخارترین تیمهای فوتبال ایران است که در سال 1332 توسط محمود حریری، یکی از بازیکنان مطرح تیم ملی، پایهگذاری شد. این باشگاه در ابتدا با نام شاهین فعالیت خود را آغاز کرد و بعدها به سپاهان تغییر نام داد. با گذشت سالها، سپاهان اصفهان با بهرهگیری از مدیریت قوی و حمایتهای مالی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، به یکی از برترین تیمهای لیگ برتر خلیج فارس تبدیل شد. این باشگاه در طی سالها افتخارات ملی و بینالمللی متعددی کسب کرد و جایگاه ویژهای در فوتبال ایران به دست آورد.
سپاهان با القابی همچون زرد طلایی و طوفان زرد آسیا نیز شناخته میشود و با قهرمانیهای مکرر در لیگ برتر و حضور در فینال لیگ قهرمانان آسیا، اکنون نامی آشنا در فوتبال ایران و آسیاست. در ادامه این مقاله با تاریخچه، افتخارات و دستاوردهای این تیم بزرگ بیشتر آشنا خواهیم شد، با ما همراه باشید تا نگاهی دقیقتر به مسیر رشد و پیشرفت سپاهان داشته باشیم.
باشگاه فوتبال فولاد مبارکه سپاهان اصفهان، یکی از باشگاههای قدیمی و پرافتخار فوتبال ایران است که در طول سالها نقش مهمی در رشد و توسعه فوتبال ایران ایفا کرد. این تیم که در سال 1332 در شهر اصفهان پایهگذاری شد، با پشتوانه مدیریتی قوی و بازیکنانی مستعد، به سرعت به یکی از نمادهای ورزشی شهر اصفهان و کشور تبدیل شد. سپاهان با کسب افتخارات متعدد در عرصه فوتبال داخلی به عنوان یکی از قدرتهای ثابت لیگ برتر فوتبال ایران شناخته میشود.
در طول دههها، سپاهان توانسته است جایگاه خود را در لیست بهترین تیم فوتبال ایرانی تثبیت کند و هواداران پرشوری را به خود جذب نماید. با رشد و تحول فوتبال ایران، این تیم نه تنها در عرصههای ورزشی بلکه به عنوان یک نهاد فرهنگی-اجتماعی نیز تاثیر بسزایی داشته است. سپاهان امروز بهعنوان نمادی از موفقیت و افتخار برای شهر اصفهان و فوتبال ایران شناخته میشود و هواداران این تیم در سراسر کشور با افتخار از آن حمایت میکنند.
باشگاه فوتبال سپاهان، در سال 1332 توسط محمود حریری، یکی از بازیکنان مشهور فوتبال ایران و عضو تیم ملی، در شهر اصفهان تاسیس شد. در ابتدای راه، این باشگاه با نام شاهین اصفهان فعالیت خود را آغاز کرد و به عنوان شعبهای از باشگاه شاهین تهران، در عرصههای ورزشی حاضر شد. هدف اصلی مؤسسان این باشگاه، توسعه و ترویج فوتبال در شهر اصفهان بود؛ به همین دلیل با تکیه بر بازیکنان جوان و مستعد محلی، توانست بهسرعت به یکی از تیمهای مطرح اصفهان تبدیل شود.
با گذشت زمان، تغییرات مدیریتی و عملکردی مختلفی در باشگاه رخ داد. در سال 1346، با تعطیلی باشگاه شاهین تهران، تیم اصفهان نیز تغییرات مهمی را تجربه کرد و نام آن به سپاهان تغییر یافت. این تغییر نام بهمعنای آغاز دورهای جدید در تاریخ باشگاه بود. سپاهان توانست با قهرمانیهای متوالی در مسابقات داخلی استان و شرکت در مسابقات کشوری، جایگاه خود را بهعنوان یک تیم مطرح تثبیت کند و در مقام یکی از مدعیان جدی فوتبال در کشور شناخته شود.
در دهه 1350، باشگاه سپاهان پس از کسب موفقیتهای پیدرپی در مسابقات استانی و کشوری، به دنبال حضور در عرصههای بینالمللی بود. یکی از این موقعیتها، شرکت در تورنمنت چلنج شیپ هند در سال 1351 بود. این تورنمنت که با حضور تیمهای مختلف از آسیا و دیگر نقاط جهان برگزار میشد، فرصتی برای نمایش توانمندیهای سپاهان در سطح بینالمللی بود. شرکت در این مسابقات باعث شد تا تیم سپاهان تجربیات ارزشمندی کسب کند و بازیکنانش با سبکهای مختلف فوتبال در دیگر کشورها آشنا شوند.
سپاهان همچنین در این دهه موفق به صعود به جام منطقه ای ایران شد، این موضوع بهعنوان نقطه عطفی در تاریخ باشگاه شناخته میشود. این موفقیتها، نه تنها جایگاه سپاهان را در فوتبال داخلی تقویت کرد، بلکه به تیم امکان داد برای حضور در تورنمنتهای بزرگتر و مهمتر آماده شود. تلاشهای باشگاه در این دوره، سبب شد تا سپاهان بهعنوان یک تیم قدرتمند در سطح ملی شناخته شود و توانایی خود را برای رقابت با تیمهای بزرگتر به نمایش بگذارد.
در طول دهه 50 سپاهان اصفهان برای 4 دوره متوالی (1353،1354،1355،1356) در جام تخت جمشید حضور داشت. اولین مسابقه این تیم در مسابقات داخلی جام تخت جمشید، با نتیجه صفر بر صفر مقابل تیم آب و برق خوزستان رقم خورد و آخرین بازی سپاهان در جام تخت جمشید در تاریخ 6 بهمن 1356 مقابل تیم تاج تهران در ورزشگاه امجدیه تهران برگزار شد و نتیجه یک بر صفر به نفع سپاهان اصفهان بود.
دهه 1360 برای باشگاه سپاهان، با وقایع تلخ و شیرینی همراه بود. در خلال جنگ تحمیلی، باشگاه سپاهان، همانند بسیاری از نهادهای ورزشی دیگر، با چالشهای بزرگی روبهرو شد. چندین بازیکن جوان و مستعد این تیم که به خدمت سربازی اعزام شده بودند، در جبهههای جنگ به شهادت رسیدند. این موضوع تاثیر عمیقی بر روحیه تیم و هواداران داشت و یاد و خاطره این بازیکنان همواره در تاریخ باشگاه جاودان ماند. از جمله این بازیکنان میتوان به حمید میرزایی و جعفر مهاجری اشاره کرد که در دوران جنگ جان خود را از دست دادند.
همچنین در این دوره، تغییرات مدیریتی مهمی در باشگاه رخ داد. امتیاز باشگاه به شرکت سیمان سپاهان واگذار شد و بهدنبال آن، نام باشگاه نیز به باشگاه فرهنگی ورزشی سیمان سپاهان تغییر یافت. این تغییرات در حالی صورت گرفت که تیم همچنان به فعالیت خود ادامه میداد و تلاش میکرد تا در مسابقات کشوری حضوری قدرتمند داشته باشد. در اواخر دهه 1360، باشگاه تحت مدیریت شرکت فولاد مبارکه اصفهان قرار گرفت و با این انتقال، دوران جدیدی از موفقیتها برای سپاهان آغاز شد.
ورود استانکو پوکلهپوویچ بهعنوان سرمربی تیم سپاهان در سال 1380، یک سکوی پرش یا نقطه روشن در تاریخ باشگاه است. پوکلهپوویچ، که از مربیان باتجربه و موفق فوتبال بود، توانست تغییرات بزرگی در تیم ایجاد کند و سپاهان را به یکی از مدعیان اصلی لیگ برتر فوتبال ایران تبدیل نماید. او با ایجاد سبکهای جدید بازی و تقویت تاکتیکهای تیم، سپاهان را به اولین قهرمانی خود در لیگ برتر فوتبال ایران رساند. این قهرمانی نه تنها برای باشگاه بلکه برای فوتبال استان اصفهان نیز یک موقعیت شیرین تاریخی بود که باعث شد سپاهان بهعنوان یکی از قدرتهای فوتبال کشور شناخته شود.
در طول این دوران، سپاهان در چندین جام حذفی، جام باشگاه های اصفهان و مسابقات جام باشگاه های جهان نیز موفقیتهای چشمگیری کسب کرد. تیم تحت هدایت پوکلهپوویچ، بهدلیل بازیهای زیبای خود، توجهات زیادی را جلب کرد و بهعنوان یک الگوی موفق در فوتبال ایران معرفی شد. این موفقیتها، سبب شد تا تیم سپاهان همواره بهعنوان یکی از مدعیان جدی لیگ برتر و جامهای داخلی شناخته شود و موقعیت خود را در بالاترین سطح فوتبال ایران تثبیت کند.
دهه 1390 برای سپاهان یکی از درخشانترین دورههای تاریخ این باشگاه بود. تیم سپاهان در سالهای 1389، 1390 و 1391 با هدایت مربیانی چون زلاتکو کرانچار و لوکا بوناچیچ توانست سه بار متوالی قهرمان لیگ برتر فوتبال ایران شود، دستاوردی که به آنها عنوان «هتریک قهرمانی» را اعطا کرد. سپاهان اولین تیمی بود که توانست در تاریخ لیگ برتر ایران در سه فصل پیاپی به این موفقیت دست یابد. قدرت تیمی سپاهان در این دوره با بازیکنان مطرح و عملکرد بینظیرشان در خط حمله و دفاع، تثبیت شد.
در این دوره، سپاهان به عنوان تیمی قدرتمند در لیگ داخلی، توانست علاوه بر قهرمانی در لیگ برتر، در جام حذفی نیز موفقیتهای چشمگیری به دست آورد. سپاهان با مدیریت قوی و برنامهریزی اصولی، به یکی از حرفهایترین باشگاههای فوتبال ایران تبدیل شد و توانست بهطور مداوم در مسابقات آسیایی نیز حضور یابد. این موفقیتها جایگاه سپاهان را در فوتبال ایران تثبیت کرد و هواداران این تیم را به آینده روشنتری امیدوار ساخت.
باشگاه سپاهان در حال حاضر همچنان به عنوان یکی از قدرتمندترین تیمهای لیگ برتر ایران شناخته میشود. باشگاه فوتبال سپاهان اصفهان با پشتوانه مالی و مدیریتی مجتمع فولاد مبارکه و امکانات پیشرفته ورزشی، بهصورت مستمر در ردههای بالای جدول لیگ حضور داشته است. تیم سپاهان با استفاده از بازیکنان جوان و همچنین همکاری با مربیان بینالمللی، سعی در حفظ جایگاه خود به عنوان یکی از برترین باشگاههای فوتبال کشور دارد.
در فصلهای اخیر، سپاهان با هدایت مربیان باتجربهای همچون امیر قلعهنویی و محرم نویدکیا، موفق به کسب نتایج خوبی در لیگ برتر و جام حذفی شده است. همچنین، سپاهان با هدف موفقیت در لیگ قهرمانان آسیا، برنامهریزی گستردهای برای تقویت ترکیب تیم و افزایش سطح کیفی بازیها انجام داده است. این باشگاه همچنان در صدد افزایش دستاوردهای ملی و بینالمللی خود است و با توجه به پتانسیل بالای بازیکنان و کادر فنی، آیندهای درخشانی پیش رو دارد.
در جدول زیر تاریخچه مربیان تیم سپاهان اصفهان از زمان تاسیس باشگاه فوتبال تا به امروز، سالهای مربیگری هریک از آنها و قهرمانی هایی که تیم در دوره هر مربی کسب کرده است، به ترتیب سال نوشته شده است.
نام مربی |
سالهای مربیگری |
قهرمانیهای کسب شده |
محمود حریری |
1339-1332 |
- |
محمود یاوری |
1359-1349 1375-1374 |
- |
مسعود تابش |
1372-1359 |
- |
فیروز کریمی |
1373-1372 |
- |
ناصر حجازی |
1374-1373 |
- |
رسول کربکندی |
1377-1375 |
- |
مهدی مناجاتی |
1378-1377 |
- |
حمید ندیمیان |
1380-1378 |
- |
استانکو پوکله پوویچ |
1381-1380 1394-1383 |
- |
فرهاد کاظمی |
1383-1381 1388-1387 |
قهرمانی لیگ برتر(1)، قهرمانی جام حذفی(1)، قهرمانی دیگر جامها(1) |
ادسون تاوارس |
1385-1384 |
- |
لوکا بوناچیچ |
1386-1385 |
قهرمانی جام حذفی(2)، نایب قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا(1) |
جوروان ویرا |
1387-1386 |
- |
امیر قلعه نویی |
1390-1388 1399-1397 |
قهرمانی لیگ برتر(2) |
زلاتکو کرانچار |
1393-1390 1396-1395 |
قهرمانی لیگ برتر(1)، قهرمانی جام حذفی (1) |
حسین فرکی |
1394-1393 |
قهرمانی لیگ برتر(1) |
ایگور اشتیماتس |
1395-1394 |
- |
منصور ابراهیم زاده |
1397-1396 |
- |
محرم نوید کیا |
1401-1399 |
- |
ژوزه مورایس |
1401- اکنون |
قهرمانی جام حذفی(1) |