قطعا فوتبالی‌ها با لیگ برتر خلیج فارس یا همان لیگ برتر ایران آشنایی دارند. لیگ برتر خلیج فارس بالاترین سطح باشگاهی در لیگ فوتبال ایران است. این لیگ حرفه‌ای پس از جام آزادگان شروع به کار کرد و اولین دوره مسابقات آن در سال 1380 با حضور 14 تیم فوتبال ایرانی برگزار شد. لیگ برتر خلیج فارس در حال حاضر متشکل از 16 تیم فوتبال است که هرسال به مصاف یکدیگر می‌روند.

طی بیست و دو دوره گذشته از مسابقات لیگ برتر ایران، چهار تیم پرسپولیس، سپاهان اصفهان، استقلال و فولاد خوزستان موفق شدند تا بیشترین تعداد قهرمانی را به نام خود ثبت کنند. در این رقابت‌ها تیم‌ باشگاهی پرسپولیس هشت بار، سپاهان پنج بار، استقلال تهران چهار بار و فولاد خوزستان دو بار به مقام قهرمانی رسیده‌اند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با تاریخچه لیگ برتر فوتبال ایران و قهرمانان هر دوره از این لیگ بیشتر آشنا کنیم. اگر به عرصه فوتبال علاقمندید در ادامه این مطلب همراه ما باشید.

تاریخچه لیگ برتر فوتبال ایران(خلیج فارس)

لیگ فوتبال ایران از سال 1349 شمسی با نام‌های متفاوتی برگزار شده است. اما لیگ برتر فوتبال ایران که از آن با نام جام خلیج فارس هم یاد می‌شود از سال 80 به عنوان برترین، بالاترین و معتبرترین سطح لیگ فوتبال در ایران شروع به کار کرد. هر فصل از این لیگ حرفه‌ای با مشارکت 16 تیم در 2 سال پیاپی به شکل دوره‌ای و رفت و برگشت برگزار می‌شود.

11 آبان سال 1380 تاریخ اولین دوره برگزاری لیگ برتر فوتبال ایران است. این رده از مسابقات باشگاهی که پس از جام آزادگان شروع به فعالیت کرد، 22 سال پیش برای نخستین بار با مشارکت 14 تیم شکل گرفت. قهرمان اولین دوره از برگزاری این لیگ تیم پرسپولیس تهران بود. پرسپولیس توانست در فصل نخست با کسب ۵۲ امتیاز در صدر جدول بایستد و استقلال با اختلاف ده امتیاز نایب قهرمان این دوره از مسابقات باشد.

در طول 22 دوره برگزار شده از مسابقات لیگ برتر خلیج فارس پرسپولیس توانسته با کسب 8 قهرمانی بهترین تیم مشارکت کننده در این لیگ باشد. همچنین تیم باشگاهی سپاهان اصفهان با 5 قهرمانی و استقلال با 4 قهرمانی در رتبه دوم و سوم ایستاده‌‌اند.

در سال 2012 فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال لیگ برتر فوتبال ایران ( خلیج فارس) را به عنوان «چهارمین لیگ قدرتمند آسیا» و همچنین «سی و ششمین لیگ قدرتمند جهان» معرفی کرد. در ادامه این رده بندی اعلام شد که لیگ برتر فوتبال ایران توانسته در طول قرن 21 میلادی جایگاه چهل و هفتم جهان و جایگاه چهارم آسیا را از آن خود کند.

پرافتخارترین تیم‌های لیگ در طول تاریخ

تیم‌های پرسپولیس، استقلال و سپاهان با بیشترین تعداد قهرمانی در 22 دوره برگزاری لیگ برتر فوتبال ایران را به ترتیب عنوان اولین، دومین و سومین تیم پرافتخار در تاریخ لیگ برتر را کسب کرده‌اند. همچنین، تیم‌های استقلال با 17 حضور، پرسپولیس با 13 حضور و سپاهان با 11 حضور عنوان اول تا سوم بیشترین حضور در سه تیم بالای جدول را به خود اختصاص داده‌اند.

باشگاه پرسپولیس تهران با کسب 15 عنوان قهرمانی در سال‌های مسابقات عنوان پرافتخارترین باشگاه در لیگ فوتبال ایران را به دست آورده است.

•  پرسپولیس: باشگاه فوتبال پرسپولیس در سال 1342 در شهر تهران بنیان گذاری شد. از سال 1347 در تمامی دوره‌های لیگ ایران، پرسپولیس همواره در بالاترین سطح لیگ فوتبال حضور داشته‌است و تنها تیم باشگاهی فوتبال ایران است که هرگز به دسته پایین‌تر سقوط نکرد. این تیم تاکنون با دریافت 38 جام رسمی و 28 جام کشوری لقب پرافتخارترین باشگاه‌ فوتبال ایران را دارد.
• استقلال: باشگاه فوتبال استقلال در سال 1324 در شهر تهران پایه گذاری شد. استقلال توانست در سال‌های فعالیتش با کسب 38 عنوان قهرمانی در جام‌های قاره‌ای، کشوری و استانی به یکی از پرافتخارترین باشگاه‌های تاریخ فوتبال ایران تبدیل ‌شود. استقلال با ده قهرمانی دومین تیم پرافتخار لیگ‌های فوتبال ایران و با هفت قهرمانی پرافتخارترین تیم جام حذفی ایران است.
• سپاهان: باشگاه فوتبال سپاهان در سال 1332 در شهر اصفهان شروع به فعالیت کرد. سپاهان توانست در طول سال‌های فعالیتش با کسب پنج مقام قهرمانی و چهار مقام نایب قهرمانی در دوره‌های مختلف لیگ برتر جزو تیم‌های پرافتخار در مسابقات لیگ فوتبال ایران باشد. همچنین سپاهان اصفهان تنها تیم راه یافته مسابقات جام باشگاه‌های جهان در سال 2007 میلادی و اولین تیم ایرانی راه یافته به فینال لیگ قهرمانان آسیا است.

قهرمانان تاریخ لیگ برتر ایران

باشگاه‌هایی که از سال 1380 در مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران شرکت کردند و از میان سایر تیم‌های رقابت کننده به مقام اول دست یافتند لیست قهرمانان تاریخ لیگ برتر خلیج فارس را می‌سازند. قهرمانان این جام موفق می‌شوند تا به عنوان نماینده فوتبال ایران در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا شرکت کنند.

در ادامه می‌توانید آمار قهرمانان تاریخ لیگ خلیج فارس را در یک جدول به تفکیک سال‌های برگزاری مسابقات مشاهده کنید:

سال	قهرمان	نایب قهرمان	سوم
1380-81	پرسپولیس	استقلال	فولاد
1381-82	سپاهان	پاس	پرسپولیس
1382-83	پاس	استقلال	فولاد
1383-84	فولاد	ذوب آهن	استقلال
1384-85	استقلال	پاس	سایپا
1385-86	سایپا	استقلال اهواز	پرسپولیس
1386-87	پرسپولیس	سپاهان	صبا
1387-88	استقلال	ذوب آهن	مس کرمان
1388-89	سپاهان	ذوب آهن	استقلال
1389-90	سپاهان	استقلال	ذوب آهن
1390-91	سپاهان	تراکتورسازی	استقلال
1391-92	استقلال	تراکتورسازی	سپاهان
1392-93	فولاد	پرسپولیس	نفت تهران
1393-94	سپاهان	تراکتورسازی	نفت تهران
1394-95	استقلال خوزستان	پرسپولیس	استقلال
1395-96	پرسپولیس	استقلال	تراکتورسازی
1396-97	پرسپولیس	ذوب آهن	استقلال
1397-98	پرسپولیس	سپاهان	استقلال
1398-99	پرسپولیس	استقلال	فولاد
1399-1400	پرسپولیس	سپاهان	استقلال
1400-01	استقلال	پرسپولیس	سپاهان
1401-02	پرسپولیس	سپاهان	استقلال

بهترین گلزنان تاریخ لیگ خلیج فارس

در نتیجه بیست و دو دوره برگزاری مسابقات در لیگ برتر ایران بیش از 12230 گل به ثمر رسیده‌است. از میان تمام بازیکنانی که در جریان این لیگ حضور داشتند و پا به زمین بازی لیگ خلیج فارس گذاشتند، 1100 بازیکن ایرانی و خارجی موفق به گلزنی شدند. در این بخش از معرفی لیگ برتر فوتبال ایران به معرفی بررسی عملکرد بازیکنان پرداخته‌ شده است که آمار بیشترین گل در تاریخ لیگ برتر خلیج فارس را به نام خود ثبت کرده‌اند.

در ادامه می‌توانید آمار بهترین گلزنان تاریخ لیگ خلیج فارس را در یک جدول به تفکیک نام، تعداد گل و نام باشگاه مشاهده کنید. در نتیجه این آمار میبینیم که رضا عنایتی بازیکن فوتبال ایرانی با ثبت 147 گل در بازی‌های لیگ برتر ایران عنوان بیشترین گل در تاریخ لیگ برتر را به خود اختصاص داده است. رضا عنایتی در 358 بازی حضور داشته و میانگین گلزنی 0.41 را از خود به جای گذاشته است.

همچنین رکورد بیشترین گل زده در یک فصل نیز با ثبت 24 گل در 29 بازی به نام رضا نوروزی  بازیکن فوتبال ایرانی ثبت شده است.

نام	تعداد گل	نام باشگاه
غلامرضا هدایتی	147	استقلال (۵۹) - صبا (۳۵) - ابومسلم (۲۸) - مس (۱۱) پدیده (۵) - سیاه‌جامگان (۵) - سپاهان (۴)
مهدی رجب زاده	116	ذوب‌آهن (۹۳) - فجرسپاسی (۱۳) - مس (۱۰)
آرش برهانی	115	استقلال (۸۰) - پاس (۳۵)
شیمبا	104	فولاد (۵۸) - سپاهان (۱۵) - نفت آبادان (۱۲) - گسترش فولاد (۱۰) - مس رفسنجان (۹)
فریدون فضلی	85	صبا (۳۱) - استقلال اهواز (۳۰) - ابومسلم (۲۲) - تراکتورسازی (۲)
لوسیانو ادینیو	82	مس (۵۵) - تراکتورسازی (۲۷)
جلال رافخایی	79	ملوان (۷۴) - ذوب‌آهن (۴) - ماشین سازی (۱)
محمدرضا خلعتبری	79	ذوب‌آهن (۳۵) - سپاهان (۲۸) - پرسپولیس (۶) - ابومسلم (۳) پدیده (۵) - سایپا (۱) - شموشک (۱) - فولاد (۱)
کریم انصاری فرد	77	سایپا (۵۵) - تراکتور (۱۴) - پرسپولیس (۸)
محمد قاضی	76	ذوب آهن (۱۶) - نفت تهران (۱۲) - پدیده (۱۱) - استقلال (۱۱) - فولاد (۹) - صبای قم (۵) - پیکان (۵) - پرسپولیس (۳) - مس رفسنجان (۳)
سجاد شهباز زاده	74	سپاهان (۳۵) - سایپا (۲۰) - استقلال (۱۹)
محمد غلامی	73	پاس (۱۹) - استیل آذین (۱۹) - ملوان (۱۲) - داماش (۸) - سپاهان (۶) - راه آهن (۳) - سپیدرود (۲) - پدیده (۲) - استقلال اهواز (۲)
عماد محمدرضا	70	سپاهان، فولاد، شاهین بوشهر سپاهان (۵۹) - فولاد (۸) - شاهین بوشهر (۳)
سیاوش اکبرپور	70	استقلال (۴۲) - فجرسپاسی (۱۲) - استیل آذین (۹) - تراکتورسازی (۵)
مهدی سیدصالحی	68	سپاهان (۱۸) - تراکتورسازی (۱۶) - استقلال (۱۲) - پیکان (۸) استقلال (۶) - پرسپولیس (۶) - گسترش فولاد (۱)
محمد نوری	65	پرسپولیس (۲۷) - صبا (۱۷) - سپاهان (۶) - پارس جنوبی جم (۱۴) تراکتورسازی (۱)
میلاد میداوودی	64	استقلال اهواز (۲۳) - استقلال (۱۵) - سایپا (۱۰) - پاس (۵) استقلال (۵) - پاس (۵) - آلومینیوم هرمزگان (۴)
محسن بیاتی نیا	63	پاس (۲۳) - صبا (۲۲) - پیکان (۱۱) - ذوب‌آهن (۴) شاهین بوشهر (۱) - گسترش فولاد (۱)
سعید دقیقی	61	شهرداری تبریز (۲۴) - سایپا (۱۱) - پیکان (۱۰) - صبا (۸) تراکتورسازی (۵) - گسترش فولاد (۲)
ابراهیم توره	60	سپاهان (۳۶) - پیکان (۱۳) - پرسپولیس (۱۱)
رضا نوروزی	59	فولاد (۳۴) - نفت تهران (۱۳) - استیل آذین (۶) - نفت آبادان (۲) - برق شیراز (۲) - پرسپولیس (۱) - سایپا (۱)
علی علیپور	59	پرسپولیس (۵۶) - راه‌آهن (۳)
ایمان رزاقی راد	58	ابومسلم (۱۷) - پاس (۱۶) - راه‌آهن (۸) - پیکان (۶) - صبا (۵) - سایپا (۵)
مرتضی تبریزی	57	ذوب آهن (۴۱) - گل گهر (۱۱) - استقلال (۵)
ساسان انصاری	57	فولاد (۳۷) - سپاهان (۱۴) - تراکتور (۶)
فرزاد حاتمی	55	تراکتور (۲۴) - ملوان (۷) - استقلال (۶) - صبای قم (۶) - فجر سپاسی (۵) - سپاهان (۳) - پیکان (۳) - فولاد (۲) - پرسپولیس (۱) - نفت مسجد سلیمان (۱) - پارس جنوبی جم (۱)
گادوین منشا	54	گل گهر (۱۶) - پیکان (۱۵) - مس رفسنجان (۱۷) - پرسپولیس (۵) - استقلال (۱)
هادی اصغری	52	راه آهن (۳۴) - پاس (۱۰) - صبای قم (۴) - سپاهان (۴)
علیرضا عباس فرد	51	برق شیراز (۱۳) - پیکان (۱۱) - سایپا (۱۰) - راه‌آهن (۹) - صبا (۵) - استقلال (۴)
رضا خالقی فر	51	ماشین سازی (۱۸) - فجر سپاسی (۱۲) - صنعت نفت (۸) - سایپا (۵) - راه آهن (۳) - پارس جنوبی جم (۱) - ذوب آهن (۱)
داوود حقی	50	راه‌آهن (۱۸) - صبا (۱۶) - استقلال اهواز (۱۶)
احسان حاج صفی	50	سپاهان (۳۴) - تراکتورسازی (۱۶)

سایر، ترین‌های تاریخ لیگ برتر

در ادامه به بررسی دیگر عناوین کسب شده در لیگ برتر خلیج فارس می‌پردازیم. این عناوین عبارتند از پرافتخارترین مربی در تاریخ لیگ، پرافتخارترین بازیکن، بهترین پاسور، بیشترین امتیاز در یک فصل، بهترین خط حمله و پرگل ترین بازی در تاریخ لیگ برتر خلیج فارس.

•  پر افتخار ترین مربی: از سال 1380 تا 1402 مربیانی توانستند تا به دنبال قهرمانی تیم خود عنوان مربی قهرمان را کسب کنند. امیر قلعه نویی با 5 قهرمانی، پرافتخارترین مربی در تاریخ لیگ برتر فوتبال ایران است. او در 3 دوره به عنوان مربی استقلال و در 2 دوره به عنوان مربی سپاهان به مقام پرافتخارترین مربی جام رسیده است. پس از امیر قلعه نویی برانکو ایوانکوویچ با 3 دوره قهرمانی پیاپی پرسپولیس و یحیی گل محمدی با دو دوره قهرمانی تیم پرسپولیس در جایگاه پرافتخارترین مربیان جام خلیج فارس قرار دارند.
• پر افتخار ترین بازیکن: از سال 1380 تاکنون غلامرضا عنایتی با سه بار کسب عنوان آقای گلی پرافتخارترین بازیکن تاریخ لیگ برتر فوتبال ایران است. همچنین پس از او کریم انصاری فرد و مهدی طارمی با دو مرتبه کسب عنوان آقای گلی لیگ برتر در جایگاه پرافتخارترین بازیکن قرار می‌گیرند.
•  بهترین پاسور: ایوان پتروویچ بازیکن صربستانی توانست با 41 پاس گل در مجموع بازی‌های لیگ برتر فوتبال ایران عنوان بهترین پاسور خارجی تاریخ لیگ را به خود اختصاص دهد.
• بیشترین امتیاز در یک فصل: استقلال با کسب 68 امتیاز رکورد بیشترین امتیاز در یک فصل را به خود اختصاص داده است. تا پیش از این بیشترین امتیاز در تاریخ لیگ، با کسب 67 امتیاز به تیم پرسپولیس می‌رسید. علاوه بر این تیم استقلال رکورد کمترین گل خورده در لیگ برتر و قهرمانی بدون باخت را هم در کارنامه‌اش دارد.
• بهترین خط حمله: تیم استقلال توانست در لیگ هشتم از بازی‌های جام خلیج فارس با ثبت 7 گل در 34 دیدار، عنوان بهترین خط حمله در تاریخ لیگ برتر فوتبال ایران را از آن خود کند. هنوز تیمی نتوانسته است که در 22 دوره برگزاری این مسابقات عنوان بهترین خط حمله را را از استقلال تهران به خود منتقل کند.
• پرگل ترین بازی: بازی ابومسلم خراسان مقابل استقلال رشت عنوان پرگل‌ترین بازی در تاریخ لیگ برتر خلیج فارس را به خود اختصاص داده است. پرگل‌ترین دیدار در اولین دوره برگزاری رقابت‌های جام خلیج فارس با نتیجه 9 بر 2 و با پیروزی ابومسلم خراسان رقم خورد. در این بازی رضا عنایتی به تنهایی 7 گل برای تیمش به ثمر رساند.