موضوعات مرتبط با قیمت لیرآخرین اخبار قیمت لیرلیر را به عنوان یکای پول کشور ترکیه می‌شناسند. کشور ترکیه یا به عبارت دیگر جمهوری ترکیه یک کشور فرا قاره‌ای است که بیش از نیمی از آن در غرب آسیا و بخشهایی از آن در جنوب شرقی اروپا واقع شده است. مردم عموما به دلایلی همچون سفر به استانبول و یا با دلایل تجاری مانند خرید و فروش ملک یا واردات کالا از ترکیه، به ارز رسمی این کشور نیاز پیدا می‌کنند.
لیر برای نخستین بار با عنوان لیره عثمانی در سال 1843 میلادی به صورت رسمی به عنوان ارز رایج کشور ترکیه انتخاب شد. این ارز درحال حاضر به عنوان یکای پول غیررسمی در دولت موقت سوریه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مطلب قرار است به معرفی لیر ترکیه، تاریخچه آن و بررسی انواع اسکناس و سکه‌ها یا همان پول خرد ترکیه بپردازیم.
لیر، لیره ترکیه یا Türk lirası واحد پول کشور ترکیه است. نام این واحد پول در اصل از کلمه لیبرا در زبان لاتین استخراج شده که در معنای وزن یا تعادل به کار برده می‌شود. هر لیر ترکیه برابر با 100 کروش (واحد کوچک شمارش پول در ترکیه) است. لیر ترکیه با کد ایزو TRY ISO 4217 شناسایی می‌شود.
از آنجایی که هر واحد پول نمادی برای معرفی دارد، نماد به کار گرفته شده برای نشان دادن هر لیر ترکیه TRY است. اما ممکن است گاها لیر را با نماد TL نیز ببینید. تله یک سمبل قدیمی از واحد پول ترکیه است که هنوز هم به صورت محدودی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال علامت یا نماد تله بر روی دستگاه‌های کارتخوان ترکیه و یا در بعضی بانک‌ها و صرافی‌ها دیده می‌شود.
لیر یا لیره ترکیه توسط بانک مرکزی ترکیه چاپ، ارائه و توزیع می‌شود. بد نیست اضافه کنیم که ارزش لیره ترکیه نسبت به سایر ارزها، مانند دلار آمریکا یا یورو، تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار می‌گیرد به همین دلیل ارزش لیر ثابت نیست و با تغییر هر یک از این عوامل ارزش لیر هم به نسبت دلار آمریکا و سایر ارزهای پایدار در جهان تغییر پیدا می‌کند.
لیر در کشور ترکیه و جمهوری قبرس شمالی به طور رسمی و در چند منطقه دیگر به صورت غیر رسمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال در برخی مناطق کردستان عراق، به‌ویژه در نواحی نزدیک به مرز ترکیه، لیر ترکیه به عنوان یکی از ارزهای رایج مورد استفاده است. همچنین در دولت موقت سوریه از لیر ترکیه به‌عنوان یک ارز رایج میان مردم محلی استفاده می‌شود. در برخی از جزایر کوچک و توریستی دریای اژه که به ترکیه نزدیک هستند نیز لیر ترکیه به‌عنوان ارز محلی پذیرفته شده است.
شکل گیری واحد پول لیر در ترکیه به سال 1843 میلادی، در زمان حکومت عثمانی بر این کشور برمی‌گردد. لیر با نام لیره عثمانی یا لیر زرد در دوران امپراتوری عثمانی به دستور عبدالمجید یکم به عنوان یک واحد ارزی رایج در منطقه مورد استفاده قرار می‌گرفت. پس از پایان جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی، جمهوری ترکیه تاسیس شد.
در سال 1923، پول ملی ترکیه به نام لیره ترکیه جایگزین واحد لیره عثمانی شد. به دلیل نبود بانک مرکزی در جمهوری تازه تشکیل شده، شرکت دی لا رو در بریتانیا، چاپ اسکناس‌های لیر را برعهده گرفت.
در ابتدا واحد لیر ترکیه میلیونی محاسبه می‌شد اما در دوره رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور وقت ترکیه، واحد پول قدیمی ترکیه با حذف شش صفر اصلاح شد و لیر امروزی ترکیه شکل گرفت. در حال حاضر، لیر ترکیه به عنوان واحد پولی اصلی در ترکیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به چالش‌های اقتصادی و تورم در این کشور، ارزش لیره ترکیه نسبت به سایر ارزها دچار نوسان و تغییرات است.
علامت اختصاری استفاده شده برای لیر ترکیه، یعنی "TL"، که مخفف Türk Lirası (لیر ترکیه به زبان ترکی) است. این علامت به صورت رسمی برای نمایش واحد پولی ترکیه در معاملات مالی و اقتصادی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در قیمت‌ها و معاملات مالی، ممکن است ارقام مبلغ به همراه این علامت نمایش داده شود، مانند "100 TL" که به معنی ۱۰۰ لیر ترکیه است.
نماد لیر در نگاه اول شبیه به حرف t است اما کمی که دقیق‌تر به آن نگاه کنید متوجه جزئیات بیشتری در طراحی این نماد خواهید شد. انتهای حرف T به سمت بالا خم شده است و فرم لنگر مانندی را به نمایش می‌گذارد. همچنین در قسمت بالای حرف t به جای یک خط، دو خط موازی و رو به بالا دیده می‌شود.
در نماد ₺ قسمت لنگر مانند با هدف القای حس اطمینان خاطر و اعتماد به نفس در نظر گرفته شده است و همچنین این حس را القا می‌کند که لیر ترکیه در جایگاه خود لنگر انداخته و یک واحد پول امن و مطمئن است. آن دو خط موازی روبه‌بالا هم به عنوان علامتی برای نشان دادن روند افزایشی و رو به پیشرفت ارزش لیر ترکیه به نماد پول کشور اضافه شده است.
نماد کنونی لیر توسط تولای لاله (Tülay Lale) در سال 2012 طراحی و در طی مسابقه‌ای کشوری از سمت بانک مرکزی جمهوری ترکیه به عنوان نماد رسمی اسکناس لیر انتخاب شد.
اسکناس لیر ترکیه علاوه بر اینکه بخش مهمی از سیستم مالی کشور را می‌سازد با طراحی منحصر به فردی که دارد به یکی از عناصر تاریخی، فرهنگی و هنری کشور ترکیه بدل شده است. در طراحی اسکناس لیر می‌توان تصاویر پرتره از شخصیت‌های معروف ترک، تصاویری از جاذبه‌های تاریخی و همچنین تصاویری از مکان‌های مهم و مورد توجه کشور ترکیه را دید.
در طراحی هر اسکناس لیر ترکیه سعی بر این است تا بخشی از تاریخ، هنر و ارزش‌های ملی کشور به نمایش گذاشته شود. با بررسی انواع اسکناس لیر به این موضوع پی می‌بریم که تصاویر و نمادهای روی اسکناس‌ها غالبا با شخصیت‌های مهم تاریخی، هنری و علمی کشور ترکیه مانند مصطفی کمال آتاتورک بنیانگذار جمهوری ترکیه و مصطفی عصمت اینونو نخست وزیر و دومین رئیس جمهور ترکیه مرتبط است.
انواع مختلفی از اسکناس لیر ترکیه به روش های مختلف برای معاملات مالی و داد و ستد روزانه بین مردم رد و بدل می شود. اسکناس های رایج لیر در کشور ترکیه عبارتند از: اسکناس 1 لیر، اسکناس 5 لیر، 10 لیر، 20 لیر، 50 لیر و 100 لیر. در ادامه این بخش به معرفی انواع اسکناس‌های رایج لیر در کشور ترکیه پرداخته‌ایم.
اسکناس‌های 1 لیر ترکیه برای آخرین بار در سال 2005 طراحی و چاپ شد. این اسکناس با رنگ عنابی و آبی شناخته می‌شود. اسکناس 1 لیری در آخرین سری چاپ خود در روی اسکناس با تصویری از پرتره آتاترک و با تصویری از سد آتاترک و نیروگاه برق آبی در پشت اسکناس طراحی و عرضه شده است. در اولین سری چاپ این اسکناس با رنگ سبز زیتونی و با تصویری ساختمان مجلس، قلعه آنکارا، یک روستایی در حال کار بر سر زمین با گاوآهن در رو و تصویری از سابق نخست وزیری در پشت اسکناس شناخته می‌شد.
درحال حاضر کاربرد این اسکناس در بازار و در معاملات روزانه بسیار محدود شده است.
هرچند که اسکناس 1 لیری هنوز موجود است اما به لحاظ کاربردی اسکناس 5 لیری ترکیه به عنوان کوچکترین اسکناس رایج لیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اسکناس که با رنگ قهوه‌ای، بنفش شناخته می‌شود در رو پرتره‌ای از آتاترک و در پشت اسکناس تصویری از پروفسور آیدین ساییلی فیزیکدان و تاریخدان معروف ترک را به نمایش گذاشته است.
اسکناس‌های 10 لیری با رنگ قرمز شناخته می‌شوند. این اسکناس در رو تصویری از آتاترک و در پشت اسکناس تصویری از پروفسور جاهد اعراف را به نمایش گذاشته است. جاهد اعراف یا به ترکی جاهد آروف ریاضیدان معروف ترک است که نقش مهمی در توسعه علم جبر داشت. پشت اسکناس 10 لیری ترکیه در کنار تصور او یکی از معروف‌ترین معادلاتش هم ترسیم شده است.
اسکناس‌های 20 لیری ترکیه با رنگ سبز و تصویری از معمار مشهور ترک شناخته می‌شوند. این اسکناس‌ها در آخرین سری چاپ در روی اسکناس تصویری از آتاترک و در پشت اسکناس تصویری از معمار کمال‌الدین یکی از مشهورترین معماران عثمانی و اوایل تاسیس جمهوری ترکیه را به نمایش گذاشته‌اند.
اسکناس‌های 50 لیر ترکیه با رنگ نارنجی شناخته می‌شوند. این اسکناس‌ها در سری نهم چاپ در روی اسکناس تصویری از پرتره آتاتورک و در پشت اسکناس تصویری از فاطمه عالیه، مترجم، نویسنده، روزنامه نگار و ادیب ترک را به نمایش گذاشته‌اند.
اسکناس‌های 100 لیری ترکیه با رنگ آبی شناخته می‌شوند. مثل تمامی اسکناس‌های رایج ترکیه تصویری از آتاتورک بر روی این اسکناس چاپ شده است. اما در پشت اسکناس می‌توان تصویری از مصطفی افندی نویسنده و آهنگساز معروف ترک را مشاهده کرد.
بعد از معرفی انواع اسکناس رایج لیر ترکیه نوبت به معرفی سکه‌ها می‌رسد. تا زمان پادشاهی عثمانی تصویر روی سکه‌های کوروش ترکیه تصویری از پادشاهان وقت عثمانی بود اما پس از سرنگونی حکومت پادشاهی در ترکیه، تصویر پادشاهان بر روی سکه با تصاویر دیگری جایگزین شد.
امروزه بانک های مرکزی کشور ترکیه مسئولیت ضرب سکه‌های جدید ترکیه را عهده‌دار هستند و سکه‌هایی با ارزش یک لیره، یک کروش یا قروش، 5 کروش، 10 کروش، 25 کروش و 50 کروش را به بازار عرضه می‌کنند. البته در حال حاضر بیشتر معاملات روزمره این کشور با استفاده از اسکناس های لیر پیش می‌رود و کاربرد سکه‌ها در بازار بسیار محدود شده است.
تا پیش از ژانویه 2009 بر روی بعضی سکه‌های لیر هم عبارت yeni lirasi به معنای لیر جدید ترکیه دیده می‌شد. اما پس از این تاریخی کلمه "جدید" از لیر ترکیه حذف شد. سکه های جدید ترکیه از این به بعد بدون کلمه "ینی" در دو ارزش 1 لیر و 5 لیر ضرب شدند. همچنین سکه‌های 1، 5، 10، 25 و 50 کوروش هم به شکل سابق با کمی تغییر در طراحی به بازار آمدند.
پس از سرنگونی پادشاهی عثمانی در ترکیه سکه دیگر آن ارزش و محبوبیت سابق را میان مردم بدست نیاورد. با این وجود ضرب سکه متوقف نشده است و در حال حاضر سکه 1، 5، 10، 25، 50 کروشی و سکه 1 لیری به طور در بازار ترکیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه ویژگی‌ها و نوع طراحی هر سکه رایج در بازار ترکیه را بررسی می‌کنیم.
